Աշխատաժամերի կրճատումը՝ նախընտրական «բլիթներ» հանրությանը
10 Հունվարի 2025, 18:13
2025 թվականը մուտք ենք գործում սոցիալ-տնտեսական առումով բավական բարդ զարգացումներով: Արդեն իսկ ընդունված կամ նախատեսվող մի շարք որոշումներ (տրանսպորտի թանկացում, աղբահանության վճարի ավելացում, գույքահարկի, հարկային այլ տեսակների ավելացում և այլն) քաղաքացու համար սոցիալական պայմանների վատթարացում են ենթադրում: Եվ այս զագացումների համատեքստում առաջարկվում/ իրականացվում են նաև այնպիսիք, որոնք, կարծես հակառակ տրամաբանության ներքո են: Օրինակ, աշխատաժամերի կրճատման նախագիծը, որն իհարկե, դրական է ցանկացած աշխատող քաղաքացու համար, սակայն խնդրահարույց՝ տնտեսական ազդեցությունների մասով:
Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության կողմից ներկայացված նախագծի հիմնավորումը հղվում է միջազգային պրակտիկային, որում ասվում է՝ աշխատանքի և հանգստի բալանսավորումը դրական է առողջության և արտադրողականության առումով: Սա, իհարկե, օբյեկտիվ է:
Սակայն արդեն ձեռագիր է, որ միջազգային պրակտիկայից որոշ կարևոր էլեմենտներ, ուղղակի շրջանցվում են: Նախ, նշենք, որ ընդհանուր առմամբ շատ երկրներ գնում են աշխատաժամերը կրճատելու ուղղությամբ, և ավելի քիչ աշխատաժամեր հաստատած երկրնեն ավելի զագացած տնտեսություններ ունեցողներն են:
Մի քանի հանգամանք, սակայն, միջազգային պրակտիկայից. զարգացած տնտեսությունների տնտեսական կարողություններն ու ՀՀ տնտեսական կարողությունները, կամ այլ կերպ ասած՝ որքանո՞վ մենք ունենք հնարավորություն կրճատելու աշխատաժամերը:
Միջազգային պրակտիկայի հաջողված փորձերից կարելի է վերցնել այն, որ նման համակարգային փոփոխությունն իրականացվում է պիլոտային ծրագրերով՝ գնահատելով դրական ազդեցություններն ու հնարավոր ռիսկերը գործնականում (Մեծ Բրիտանիա), կան դեպքեր, երբ տնտեսական աճի դանդաղում է նկատվել նման փոփոխությունից հետո (Ֆրանսիա): Հիմնականում մոտեցումները՝ պետական և մասնավոր հատվածների տարբեր են:
Այս ամենի համատեքստում մեր մոտ շրջանառվող նախագծում չկան հստակ գնահատականներ՝ տնտեսական ինչ ազդեցությունների հետ գործ կունենանք:
Միաժամանակ նման նախագիծը ներկայացվում է նույն իշխանության, ասել է թե նույն տնտեսական քաղաքականությունը մշակողի կողմից, որն ընդամենը մի քանի տարի առաջ հանգստյան օրերը կրճատելու որոշում ընդունեց: Ըստ էության, իրար հակասող որոշումներ, ինչը վկայում է, որ նախընտրական քարոզարշավի տրամաբանության ներքո, թե համատարած թանկացումների ֆոնին հանրությանը որոշակի «բլիթներ» ներկայացնելու համար, կարևոր չէ, արվում է հերթական իրավիճակային քայլը, ինչը ևս մեկ անգամ ցույց է տալիս ռազմավարական քաղաքականության բացակայությունը:
Հիմա եթերում
