Ասել, թե ԵՄ-ի և Հայաստանի համագործակցությունը կվերածվի լիարժեք անդամակցության, ուղղակի աբսուրդ է. Դենիս Դենիսով

Քաղաքագետ Դենիս Դենիսովը Alpha News-ի հետ զրույցում մեկնաբանել է ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի՝ «The Daily Telegraph»-ին տված հարցազրույցը։

«Մենք արդեն սովոր ենք, որ Փաշինյանը հաճախ ինչ-որ զարմանալի հայտարարություններ է անում, որոնք միշտ չէ, որ առնչվում են գոյություն ունեցող իրականությանը։ Փաշինյանն ասում է, որ մենք ընդհանրապես չենք ուզում անդամակցել որևէ դաշինքի, իսկ Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպությունն ընդհանրապես ինչպես կարելի է այլ կերպ ընկալել։ Իհարկե, սա այլընտրանքային դաշինք է ՆԱՏՕ-ի համար, և Հայաստանը մասնակցում է դրան։

Շատ տարօրինակ է նման հայտարարություններ լսելը, բայց դրանք հասկանալի են այն տեսանկյունից, որ նրանք որոշակի հույսեր, որոշակի ցանկություններ ունեին, որ ՀԱՊԿ-ը պետք է ներգրավվեր հայ-ադրբեջանական հակամարտության գործընթացում։ Բայց մի բան է առանձին վերցրած պետության ցանկությունը, այլ բան է ամբողջ դաշինքի քաղաքականությունը»,- ասել է Դենիսովը:

Ինչ վերաբերում է Փաշինյանի այն հայտարարությանը, թե Հայաստանը չի պատրաստվում դադարեցնել համագործակցությունը Ռուսաստանի Դաշնության հետ անվտանգության ոլորտում, ապա, ըստ փորձագետի, Հայաստանը պարզապես չի կարող դա անել:

«Ռուսաստանը, որքան էլ որևէ մեկը ցանկանա, Հարավային Կովկասի տարածաշրջանի առանցքային խաղացողներից մեկն է։ Այդ թվում՝ անվտանգության տեսանկյունից։ Հայաստանը շատ այլընտրանքներ չունի: Մենք գիտենք, որ վերջին մի քանի ամիսների և տարիների ընթացքում որոշակի ուշադրություն է դարձվել Իրանի վրա: Բայց սա միանգամայն անհամեմատելի ուղղություն և հարաբերություն է Հայաստանի և Ռուսաստանի Դաշնության միջև։

Այսինքն՝ հաշվի առնելով Հարավային Կովկասում վերջին ամիսներին տեղի ունեցած իրադարձությունները, մասնավորապես՝ Լեռնային Ղարաբաղի հետ կապված, իհարկե, Հայաստանի համար չափազանց կարևոր է այժմ փորձել գտնել քիչ թե շատ ընդունելի անվտանգության ճարտարապետության կոնֆիգուրացիա իր և ամբողջ տարածաշրջանի համար: Ինչու, ըստ էության, ինտենսիվ շփումներ են իրականացվում ՆԱՏՕ-ի և ԱՄՆ-ի այլ երկրների ներկայացուցիչների հետ։

Բայց քիչ հավանական է, որ դեպի Արևմուտք կողմնորոշումը Հայաստանի համար իրական այլընտրանք լինի։ Արևմուտքում ոչ բոլորն են պատրաստ և ցանկանում ակտիվորեն մասնակցել այս գործընթացին, հատկապես հաշվի առնելով այն, որ չպետք է մոռանալ, որ Թուրքիան ՆԱՏՕ-ի անդամ է։ Ադրբեջանը Թուրքիայի ամենամոտ գործընկերն է: Այստեղ ևս մեկ անգամ ուժային գծերն անցնում են մի շարք պրոֆիլներով: Հայաստանը հաստատ չի կարողանա գծային կերպով կառուցել իր քաղաքականությունը՝ հիմնվելով միայն մեկ վեկտորի վրա»,- նշել է Դենիսովը։

Ինչ վերաբերում է ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու մասին խոսակցություններին, ապա, ըստ քաղաքագետի, այս պահին Ռուսաստանի Դաշնությունում ՆԱՏՕ-ի հետ համագործակցության հետ կապված ցանկացած հայտարարություն շատ ցավոտ ու սուր է ընկալվում։

«Այս ամենն առայժմ հարմար է Ռուսաստանի Դաշնությանը և Հարավային Կովկասի անվտանգության ընդհանուր կոնֆիգուրացիային։ Բայց մենք տեսել ենք բավականին մեծ թվով օրինակներ հետխորհրդային տարածքում, երբ, համեմատաբար, փոխվում է աշխարհաքաղաքական իրավիճակը կամ քաղաքական էլիտան, և երկիրը կտրուկ շրջվում է դեպի ինտենսիվ ինտեգրում, այդ թվում՝ Հյուսիսատլանտյան դաշինքի հետ։ Այն, որ Հայաստանն ունի անհատական գործընկերության ծրագիր, նորություն չէ։ Նմանատիպ ծրագրեր կային նաև Ռուսաստանի Դաշնությունում։

Եվ երբ պետությունները, ինչպիսին Ուկրաինան է, չեզոք էին, և սա գրված էր Սահմանադրության մեջ, դա դեռ չէր խանգարում նման ծրագրերի իրականացմանն ու ստեղծմանը։ Պարզապես այս պահին Ռուսաստանի Դաշնությունում ՆԱՏՕ-ի հետ համագործակցության հետ կապված ցանկացած հայտարարություն շատ ցավոտ և սուր է ընկալվում։ Բայց սա ոչ այլ ինչ է, քան այն աշխարհաքաղաքական իրավիճակի արդյունքը, որը ձևավորվել է այս պահին»,- նշել է Դենիսովը։

Անդրադառնալով Փաշինյանի այն հայտարարությանը, թե Ուկրաինայի դեմ Ռուսաստանի պատերազմում Հայաստանը Ռուսաստանի դաշնակիցը չէ, քաղաքագետն ասաց՝ նորություն չէ, որ Հայաստանը փորձում է հնարավորինս հեռու մնալ, Բայց հարկ է նշել, որ տարբերություն կա, թե ով և ինչպես է դա անում:

«Փաշինյանի այդ դիրքորոշումը վաղուց հայտնի է։ Այս հակամարտության շրջանակներում Հայաստանը փորձում է հնարավորինս հեռու մնալ, ինչպես Կովկասի մյուս երկրները, բայց այլ հարց է, թե ովքեր ինչպես են հեռանում։ Ոմանք Ռուսաստանի համար դրական չեզոքությամբ են, ոմանք առանձնապես դրական չեն։ Բայց այս առումով Փաշինյանը ոչ մի նոր բան չի ասել», — ասել Է Դենիսովը։