Ալիևի խնդիրն է հասնել Հայաստանի առավելագույն նվաստացմանը. Գլեբ Կուզնեցով

Ռուս քաղաքագետ Գլեբ Կուզնեցովը Alpha News-ի հետ զրույցում անդրադարձել է Բաքվում ընթացող կլիմայի փոփոխության հարցերով ՄԱԿ-ի ամենամյա COP29 համաժողովին, Երևանի և Բաքվի միջև խաղաղության պայմանագրի ստորագրմանը, ինչպես նաև ԱՄՆ արտաքին քաղաքականության փոփոխություններին Սպիտակ տուն Դոնալդ Թրամփի գալուց հետո:

«Լավատեսներն ակնկալում էին, որ Ալիևին (Ադրբեջանի նախագահին) պետք կգա այդ խաղաղության պայմանագիրը (Երևանի և Բաքվի միջև), որպեսզի այդ միջոցառմանը ցույց տա, թե ինչպիսի խաղաղարար է, ինչպես է հանդես գալիս խաղաղության, միջազգային լարվածության վերացման օգտին, ինչը կլիմայի գագաթնաժողովի օրակարգի կարևոր մասն է: Բոլորս գիտենք, որ պատերազմները վատ են ազդում ինչպես շրջակա միջավայրի, այնպես էլ կլիմայի փոփոխության և ամեն ինչի վրա, բայց Ալիևը համարել է, որ մարդկությանը չի կարող նման նվեր տալ։

Կրկին հնչում են տհաճ, տարօրինակ, կոշտ հակահայկական հայտարարություններ, ընդ որում՝ արդեն ամբողջ վեկտորով, այդ թվում՝ բնապահպանական։ Այնպես որ, լիցքաթափման մասին խոսել պետք չէ, քանի որ Ալիևն այժմ իրեն ձիու վրա է զգում, ուժեղ ու վստահ։ Եվ նրա վրա միջազգային ճնշում ներկայումս չկա, որովհետև Ադրբեջանը ռուսական էներգակիրներ է մատակարարում Եվրոպային իր սեփական անվան տակ, կարևոր գործառույթներ է կատարում Իսրայելի և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների համար՝ Իրանին հետևելու համար և այլն։ Այսօր Ադրբեջանը զգում է իր ուժն ու ազդեցությունը։ Բաքուն շահագրգռված չէ որևէ թուլացումով կամ անդրսահմանային լարվածության թուլացումով և ամենևին էլ չի ամաչում դրանից։ Պետք է հասկանալ, որ Բաքուն, իր վրա ոչ մի միջազգային ճնշում չզգալով, հանդես է գալիս ուժի դիրքերից, ագրեսիվ հռետորաբանություն է վարում և, ընդհանուր առմամբ, անհասկանալի է, թե ինչով կավարտվի այդ ամենը», — ասել է Կուզնեցովը։

Փորձագետի կարծիքով՝ Ալիևի խնդիրն է հասնել Հայաստանի առավելագույն նվաստացմանը։

«Միանգամայն ակնհայտ է Ալիևի բոլոր ելույթներից և այն, ինչ նա անում է վերջին տարիներին, որ նրա խնդիրը պարզապես իր երկրի քաղաքական կամ տնտեսական ինչ-որ հարցեր լուծելը չէ, նրա խնդիրն է հասնել Հայաստանի առավելագույն և անսահմանափակ նվաստացմանը: Եվ դա այն է, ինչ նա անում է։

Ըստ էության, դրա հետ են կապված Հայաստանի Սահմանադրությունը փոխելու պահանջները՝ հանուն խաղաղության պայմանագրի ստորագրման, ընդ որում՝ այդ պահանջներն անհեթեթ են։ Արարատը Հայաստանի պետական խորհրդանիշներից հանելու պահանջն անհեթեթ է։ Հայաստանն այնքան ծանր պարտություն չի կրել, որ փոխի դրոշը, զինանշանը, Սահմանադրությունը և հրաժարվի սեփական բանակից, միայն այն պատճառով, որ ագրեսորը դա է ուզում։ Հայաստանը կապիտուլյացիայի չի ենթարկվել, հայկական ինքնիշխան տարածքը չի կրել այն վնասը, որը սովորաբար ուղեկցում է անվերապահ կապիտուլյացիայի պահանջին։ Ուստի, որպեսզի նրանք չխոսեն խաղաղության պայմանագրի կնքման նոր գործընթացի մասին, ես կարծում եմ, որ մոտ ապագայում դա տեղի չի ունենա», — ընդգծել է Կուզնեցովը։

Քաղաքագետը նաև ասել է, որ Բաքվի կլիմայական գագաթնաժողովին բոլորը հումորով են վերաբերվում։

«Կլիմայական այս գագաթնաժողովին բոլորը հումորով են վերաբերվում։ Ներկայումս կլիմայական օրակարգը գտնվում է ամենախորը ճգնաժամի մեջ, և արդյոք այն գոնե մի անգամ դուրս կգա դրանից, նախ՝ անհասկանալի է, և երկրորդ՝ ուր դուրս կգա, նույնպես անհասկանալի է։

Նախորդ միջոցառումները շատ ավելի բարձր մասնակիցների կարգավիճակով էին տեղի ունենում, և այնտեղ գոնե ինչ-որ իմաստավորված փաստաթղթեր էին ստորագրվում, որոնք կարելի էր կախել վահանից և ասել, որ մեր միջոցառման ժամանակ թուղթ են ստորագրել, որ 200 տարի հետո հանածո վառելիք ընդհանրապես չի լինի։ Հիմա նույնիսկ նման, ոչինչ պարտավորեցնող թղթեր չեն լինի», — նշել է Կուզնեցովը։

Փորձագետն անդրադարձել է Թրամփի՝ նախագահ ընտրվելուն։ Նա նշել է, որ «Թրամփի գալով Հայաստան-Իրան զույգի համար իրավիճակը կվատթարանա»։

«Ներկայումս ընթանում է Թրամփի արտաքին քաղաքական թիմի ձևավորման գործընթացը, ընթանում է տարբեր տեսակի դիրքորոշումների համաձայնեցման գործընթաց։ Թրամփը չի եկել անօդ տարածք, նրա շուրջը լոբբիստներ են, նրա շուրջը մարդիկ են, որոնք հետաքրքրված են ինչ-որ երկարաժամկետ, մասշտաբային տնտեսական նախագծերով։ Նա պարտավորություններ ունի սեփական ընտրողների նկատմամբ։ Նա չի կարողանա անել այն, ինչ խոստացել է՝ առանց որևէ մեկին ուշադրություն դարձնելու, ուստի Ամերիկայի արտաքին քաղաքականությունը ի սկզբանե համահունչ կլինի ինչպես Բայդենի (ԱՄՆ նախագահ) արտաքին քաղաքականությանը, այնպես էլ հենց Թրամփի արտաքին քաղաքականությանը վերջին ժամկետում։

Ինչ վերաբերում է Հարավային Կովկասին, ապա այստեղ արժե նվազեցնել դրական սպասումները, եթե դրանք կան հայ հասարակության մեջ, քանի որ Թրամփը բազմիցս ընդգծել է իր հավատարմությունը Իսրայելի շահերին և հակաիրանական քաղաքականությանը: Հաշվի առնելով Իսրայելի, Հայաստանի, Ադրբեջանի և Իրանի հարաբերությունները՝ ակնհայտ է, որ Հայաստան-Իրան զույգի համար իրավիճակը կվատթարանա: Իսկ Իսրայելին ու նրա դաշնակիցներին հնարավոր կլինի ավելին անել, հնարավոր կլինի էլ ավելի ագրեսիվ լինել», — եզրափակել է Կուզնեցովը։