ԱՄՆ-ն պետք է ապահովի Ադրբեջանում պահվող հայ գերիների ազատ արձակումը. Ամերիկայի Հայ դատի հանձնախումբ
19 Հոկտեմբերի 2023, 15:25
Ամերիկայի Հայ դատի հանձնախումբը (ANCA)-ն հրապարակել է իրենց կողմից տարվող հայ-ամերիկյան քաղաքականության առաջնահերթությունները.
«1) Դադարեցնել ադրբեջանական ներխուժումը Հայաստան
2) Արցախ վերադառնալու ապահով իրավունքի երաշխավորում
3) Երկարաժամկետ օգնություն ուղարկել ցեղասպանությունը վերապրածներին։
ANCA-ն և նրա գործընկերները կոչ են անում Կոնգրեսի անդամներին ընդունել օրենսդրություն և նպաստել վարչակազմի քաղաքականությանը, Ադրբեջանի կողմից Արցախի էթնիկ զտումների և Հայաստանի ինքնիշխան տարածք ներխուժման սպառնալիքների ֆոնին աջակցություն ցուցաբերել Հայաստանին և Արցախին (Լեռնային Ղարաբաղ)։
Ադրբեջանական հետագա ագրեսիայի կանխարգելում. Միացյալ Նահանգները պետք է անհապաղ գործի վերջ դնի Ադրբեջանի կողմից հարավային Հայաստանի շրջանների օկուպացիային և կանխի Հայաստան ներխուժելու կամ դեպի Թուրքիա այսպես կոչված «Զանգեզուրի միջանցք» բռնի կերպով հաստատելու ցանկացած փորձ՝ անելով հետևյալը. կիրառել Ադրբեջանին ռազմական օգնություն ցուցաբերելու կանոնադրական արգելքները՝ ապահովելու համար, որ Ադրբեջանը չի պարգևատրվի իր ագրեսիայի համար:
Պատժամիջոցներ սահմանել Ադրբեջանի պաշտոնյաների և զորամիավորումների նկատմամբ, որոնք մեղավոր են պատերազմական հանցագործությունների և մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների մեջ:
Հետաքննել արցախահայության դեմ Ադրբեջանի կողմից իրականացված մարդու իրավունքների լայնորեն փաստագրված խախտումները և պատերազմական հանցագործությունները։
Միանան եվրոպական և կանադացի գործընկերներին՝ աջակցելու Եվրոպական միության դիտորդական առաքելությանը Հարավային Հայաստանում՝ անձնակազմով, նյութատեխնիկական աջակցությամբ և ֆինանսավորմամբ։
Ստեղծել ԱՄՆ մշտական դիվանագիտական ներկայություն Հարավային Հայաստանում՝ Ադրբեջանի ագրեսիայի սպառնալիքների դեպքում Հայաստանի ինքնիշխանությանը աջակցություն ցույց տալու համար։
Աջակցություն Արցախի հայերի վերադարձի իրավունքին. Միացյալ Նահանգները պետք է նյութապես աջակցի հայերի վերադարձի իրավունքին՝ Արցախում՝ նրանց իրավունքների և անվտանգության ամուր միջազգային երաշխիքներով՝ միջազգային մշտական խաղաղապահ ներկայության հովանու ներքո։
Աջակցել ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի բանաձեւի ընդունմանը, որը հաստատում է Արցախում ՄԱԿ-ի մշտական դիտորդական եւ խաղաղապահ ներկայություն, որը կապահովի հայերի իրավունքներն ու անվտանգությունը, ովքեր ձգտում են վերադառնալ իրենց տները:
Տրամադրել ԱՄՆ-ի հզոր մարդասիրական, բնակարանային և զարգացման աջակցություն՝ նյութապես աջակցելու արցախցի հայ ընտանիքներին, որոնք ձգտում են վերադառնալ իրենց տները։
Ապահովել հայ ռազմագերիների (գերիների) և քաղբանտարկյալների ազատ արձակումը, որոնք ներկայումս ապօրինի պահվում են Ադրբեջանի կողմից։
Հետապնդել նյութական փոխհատուցում և հատուցում Ադրբեջանից բռնի տեղահանված և իրենց տները վերադառնալ չկարողացող հայերի համար:
Ապահովել, մշակութային պահպանողների և այլոց անարգել մուտքը Ադրբեջանի վերահսկողության տակ գտնվող հայկական մշակութային և կրոնական վայրեր՝ ապահովելու համար Արցախի հինավուրց քրիստոնեական ժառանգության պաշտպանությունը հետագա պղծման գործողություններից։
Աջակցություն Արցախի փախստականներին իմաստալից մարդասիրական օգնությանը. Միացյալ Նահանգները պետք է էապես մեծացնի տրամադրվող մարդասիրական օգնության չափը Ադրբեջանի կողմից Արցախի էթնիկ զտումների հետևանքով փախստականների սուր ճգնաժամը հաղթահարելու համար։
Տրամադրել հավելյալ մարդասիրական օգնություն Արցախից բռնագաղթված հայ փախստականների բնակարանային և վերաբնակեցման, պարենային ապահովության, տնտեսական զարգացման, հոգեսոցիալական օգնության և այլ կարիքների բավարարման համար՝ աջակցելով միջազգային մարդասիրական կազմակերպություններին, ոչ առևտրային կազմակերպություններին և համայնքի ղեկավարած կազմակերպություններին»։