ANCA-ն պահանջում է ազատ արձակել բոլոր հայ գերիներին
29 Հունիսի 2023, 13:05
Ամերիկայի Հայ դատի հանձնախումբը խստորեն դատապարտում է 2020 թվականի սեպտեմբերից ի վեր Ադրբեջանի կողմից անօրինական պահվող հայ ռազմագերիների, պատանդների և այլ կալանավորների նկատմամբ իրականացվող մարդու իրավունքների շարունակվող խախտումները։ ANCA WR-ն ընդգծում է Ադրբեջանի զինված ուժերի և կառավարության կողմից միջազգային մարդասիրական իրավունքի նողկալի խախտումներին անդրադառնալու անհրաժեշտությունը՝ պահանջելով անհապաղ ազատ արձակել բոլոր հայ ռազմագերիներին և կոչ անելով ԱՄՆ կառավարությանը և միջազգային հանրությանը պատասխանատվության ենթարկել Ադրբեջանին՝ յոթերորդ կետը խախտելու համար (նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության՝ գերի ընկած ռազմագերիներին անհապաղ ազատ արձակելու վերաբերյալ)։
Բազմաթիվ արժանահավատ զեկույցներ, այդ թվում՝ Human Rights Watch-ի և Կոլումբիայի համալսարանի Մարդու իրավունքների ուսումնասիրության ինստիտուտի, փաստագրել են տագնապալի պատերազմական հանցագործություններ և խոշտանգումների ակտեր, որոնք իրականացվել են Ադրբեջանի զինված ուժերի կողմից հայ զինյալների և քաղաքացիական անձանց նկատմամբ: Դրանք ներառում են ֆիզիկական բռնություն, նվաստացում, գլխատումներ, մահապատիժներ և մարդկային աճյունների պղծում:
Բոլոր բացահայտումներն ընդգծում են իրավիճակի հրատապությունն ու լրջությունը, քանի որ Ադրբեջանը շարունակում է հետ պահել այդ անձանց կարգավիճակի ճանաչումը կամ բացահայտումը` խախտելով միջազգային կանոնակարգերը:
2020 թ. հակամարտության ավարտից ի վեր Ադրբեջանը շարունակաբար գերեվարել և արտադատական մահապատժի է ենթարկել հայ ռազմագերիներին, այդ թվում՝ Հայաստանի Հանրապետության ինքնիշխան տարածքներում մինչև 2023 թվականի մայիս։ 2022 թ. սեպտեմբերին, երբ Ադրբեջանը խախտեց Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը, ադրբեջանցի զինվորներն առնվազն յոթ հայ ռազմագերիների սառնասրտորեն մահապատժի են ենթարկել Human Rights Watch-ի փաստաթղթերով:
Ադրբեջանի կողմից ռազմագերիների շարունակական կալանավորումը լուրջ կասկածներ է հարուցում տարածաշրջանում տեւական խաղաղ կարգավորմանը նրա հանձնառության վերաբերյալ: Փաստորեն, Ադրբեջանը մշտապես օգտագործել է ռազմագերիներին որպես սակարկության առարկա՝ Հայաստանի Հանրապետության հետ խաղաղ բանակցություններում։
Ի տարբերություն Ադրբեջանի կողմից նոյեմբերի 9-ի հայտարարության յոթերորդ կետի բացահայտ անտեսման, Հայաստանը կատարել է փոխանակման հետ կապված իր պարտավորությունները՝ վերադարձնելով բոլոր ադրբեջանցի ռազմագերիներին՝ ցույց տալով իր հավատարմությունը միջազգային իրավունքին և խաղաղության հաստատման ջանքերին։
Խոշտանգումների զոհերի աջակցության ՄԱԿ-ի հայտարարած միջազգային օրը՝ հունիսի 26-ին, ANCA-ն վերահաստատել է իր հանձնառությունը՝ համերաշխ լինելու խոշտանգումների և մարդու իրավունքների ոտնահարման բոլոր զոհերի հետ և ընդգծում է Ադրբեջանին պատասխանատվության ենթարկելու անհրաժեշտությունը՝ իր անթիվ ռազմական հանցագործությունների և միջազգային կանոնների խախտումների համար, մարդասիրական իրավունքը, ներառյալ՝ հայ գերիների և կալանավորների նկատմամբ արտադատական մահապատիժը, կամայական կալանավորումը և վատ վերաբերմունքը:
Հիմա եթերում
