ԱՊՀ երկրները պետք է գիտակցեն Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների արժեքը. Գեորգի Ասատրյան

Համաշխարհային ռազմական տնտեսագիտության և ռազմավարության ինստիտուտի փոխտնօրեն Գեորգի Ասատրյանը Alpha News-ին տված հարցազրույցում մեկնաբանել է Ռուսաստանի և Արևմուտքի քաղաքականությունը հետխորհրդային տարածքում, անդրադարձել է Ռուսաստանի և ԱՄՆ-ի բանակցային գործընթացի՝ փակուղի մտնելու հարցին, ինչպես նաև Իրանի ռեֆորմիստների թևի կողմից Ռուսաստանին և Չինաստանին ուղղված քննադատության պատճառներին:

Փորձագետի կարծիքով՝ Արևմուտքը բավականին արդյունավետ է գործում հետխորհրդային տարածքում «փափուկ ուժի» ոլորտում:

«Գործնական մակարդակում տեսանելի է, թե ինչպես է վերջին 5-10 տարիներին փոխվում ԱՊՀ երկրներում դիսկուրսը, ինչի մասին են խոսում քաղաքական գործիչները, ինչ են նրանք լսում, ինչ թեզեր են օգտագործում: Այս ամենն ուժեղացնում է արևմտյան երկրների ազդեցությունը։ Աշխարհաքաղաքական տեսանկյունից դա Ռուսաստանի և արևմտյան երկրների միջև մրցակցային պայքար է ԱՊՀ երկրներում ազդեցության համար։

Արևմուտքի փափուկ ուժն ԱՊՀ երկրներում հաջողակ է, քանի որ, նախ, դրանով զբաղվում են պրոֆեսիոնալ կերպով և վաղուց, երկրորդ, դրա համար հատկացվում են հսկայական ֆինանսական ռեսուրսներ, երրորդ, ամենամեծ հաջողությունը ձեռք է բերվում այնտեղ, որտեղ սոցիալական պրակտիկաներն ու ինքնությունը բավականին թույլ են։ Ցանկացած հասարակությունում կարելի է մոտեցումներ գտնել, և դա երևում է Իրանի և Չինաստանի օրինակով։ Սակայն սեփական ինքնության քայքայումը օգուտ չի բերում հասարակությանը։ Հաջողության հասնում են այնտեղ, որտեղ թույլ է սոցիալական ինքնությունը և անկայուն է քաղաքական համակարգը։

Գործնականում ԱՊՀ բազմաթիվ երկրներում նման աշխատանք է իրականացվում, բայց ոչ բոլոր երկրներն են պատրաստ կործանել իրենց ինքնությունը։ Այստեղ կարևոր է, թե դա կախված է հասարակությունից, թե՞ քաղաքական էլիտաներից։ Գլխավոր դեր ունեն քաղաքական էլիտաները, քանի որ ամեն ինչ գալիս է վերևից։ Հասարակական գործընթացները նույնպես կարևոր են, բայց առանց էլիտաների դիրքորոշման՝ խորը փոփոխություններ չեն լինի»,- ասել է Ասատրյանը։

Փորձագետի խոսքով՝ հետխորհրդային տարածքում Ռուսաստանի քաղաքականության մեջ երկակի դիրքորոշում է նկատվում. մի կողմից՝ հարևանների հետ առանց առճակատման լավ հարաբերությունների ձգտում կա, մյուս կողմից՝ մեկուսացման միտում, հատկապես ուկրաինական հակամարտությունից հետո։

«Մի կողմից Ռուսաստանը շահագրգռված է այդ երկրներում և ցանկանում է գոնե ոչ կոնֆլիկտային հարաբերություններ ունենալ, մյուս կողմից՝ վերջին ժամանակներս ուժեղանում է որոշակի մեկուսացման միտումը՝ մասամբ Արևմուտքի հետ հակամարտության, մասամբ ռեսուրսների ներդրման անարդյունավետության պատճառով :Ռուսաստանը հետաքրքրություն է ցուցաբերում տարածաշրջանից դուրս խոշոր խաղացողների հետ համագործակցության հանդեպ, օրինակ՝ ԲՐԻԿՍ-ի միջոցով։ Պարզապես առաջնահերթությունները դրված են ռացիոնալ՝ սկզբում ավելի ուժեղ և ազդեցիկ գործընկերներն են։

Այնուամենայնիվ, ԱՊՀ երկրները պետք է ինքնուրույն գիտակցեն Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների արժեքը։ Եթե նրանք չեն հասկանում՝ ինչու են իրենց համար կարևոր Ռուսաստանի հետ լավ տնտեսական, քաղաքական և մշակութային կապերը, դա նրանց խնդիրն է։ Ես այդ երկրներին որևէ հարաբերություն չէի պարտադրի։ Թող իրենք հասկանան, թե ինչ են ուզում, և կտեսնենք, թե ինչ կլինի 10-20 տարի հետո։

Միջազգային հարաբերությունները կառուցված են այնպես, որ երկրները պատասխանատու են ոչ միայն իրենց գործողությունների, այլև հակառակորդների և նույնիսկ երրորդ երկրների գործողությունների համար, որոնք ուղղակիորեն չեն մասնակցում այդ հարաբերություններին։ Հետևաբար, իմ տեսանկյունից, հակասություններ չկան. եթե երկրները ցանկանում են խզել Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները, թող դա անեն։ Ժամանակակից աշխարհում ոչ ոք նրանց չի պարտադրում այդ կապերը։ Թող իրենք գնահատեն՝ դա իրենց ձեռնտո՞ւ է, թե՞ ոչ։

Ընդ որում, Ռուսաստանն առաջնահերթություն է տալիս ԱՊՀ երկրներին։ Հայեցակարգերում զգալի դեր է հատկացվում այդ երկրներին, կան ինտեգրացիոն միավորումներ, էական տնտեսական կապեր։ Դա ավելի շատ օգուտ է բերում հենց ԱՊՀ երկրներին, քան Ռուսաստանին։ Միևնույն ժամանակ, Ռուսաստանն առանց այդ երկրների կարող է գոյություն ունենալ և զարգանալ։ Հարց է՝ ԱՊՀ երկրները կարո՞ղ են առանց Ռուսաստանի գոյատևել, եթե խզեն հարաբերությունները»,- նշել է Ասատրյանը։