Առաջին հերթին պետք է ավելացնել ներդրումները, նախագծային ակտիվությունը, պետք է ավելացնել դոլարի և եվրոյի պահանջարկը. Ազա Միհրանյան
22 Հուլիսի 2023, 14:00
Alpha Newsroom-ի ուղիղ եթերում տնտեսագետ, պրոֆեսոր, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի Ե. Մ. Պրիմակովի անվան համաշխարհային տնտեսության և միջազգային հարաբերությունների ազգային հետազոտական ինստիտուտի առաջատար գիտաշխատող Ազա Միհրանյանը նշել է, որ փոխարժեքի նվազումը կախված է նրանից, թե ինչ արժույթով են դրամական միջոցները գալիս Հայաստան:
«Անշուշտ, ռուսական ռուբլու փոխարժեքի անկումը բացասաբար կանդրադառնա հայկական արտադրանքի արտահանողների շահերի վրա, այսինքն՝ Հայաստանում արտադրված, քանի որ այստեղ նրանք ենթարկվելու են բարձր առեւտրային ռիսկերի՝ կապված ինքնարժեքի թանկացման, ռուսական շուկայում մրցունակության կորստի հետ։ Իսկ Ասիական գյուղմթերք արտահանողների բավականին ազատ և հզոր մուտքի պայմաններում մրցակցությունն այժմ բավականին լուրջ է, և այն թույլ է տալիս պահպանել գների որոշակի մակարդակ և զսպել գնաճը ռուսական շուկայում։ Հայ արտահանողների համար դժվար կլինի, քանի որ դա խնդիր է, որին նրանք բախվում են։
Հայաստանի տնտեսությունում եկամուտների անկում է նկատվում միգրանտներից դրամական փոխանցումների արժեզրկման տեսանկյունից։ Եթե մենք կորցնում ենք ռուբլու գնողունակությունը, այսինքն՝ փոխարժեքը դառնում է ավելի ցածր, ապա Հայաստանի բնակիչների եկամուտները, որոնցից շատերն ապրում են աշխատանքային միգրանտներից ռուսական փոխանցումների հաշվին, ապա երկրի ներսում սպառողական պահանջարկի նվազման ռիսկեր են առաջանում։
Իսկ եթե մենք խոսում ենք ներկրողների շահերի և բիզնեսի այն ոլորտի շահերի մասին, որը ձևավորվել է վերաարտահանման և զուգահեռ ներմուծման կազմակերպման հաշվին, ապա ռուբլու արժեզրկումը, ընդհակառակը, կարող է նույնիսկ ինչ-որ չափով օգտակար լինել։ Բայց այս մասին խոսելիս մենք դեռ կարող ենք դիտարկել Հայաստանում ներդրումների հետ կապված հարցերը, որովհետև փոխարժեքի նվազումը կախված է նրանից, թե ինչ արժույթով են դրամական միջոցները գալիս Հայաստան։ Ես նկատի ունեմ ռելոկանտներին, եւ նրանք փոխանցում են ռուբլով կամ արտարժույթով: Բնականաբար, շատ լրջորեն կփոխվեն դիրքերը ռուբլու գոտում և եվրո-դոլարային գոտում։ Ուստի այստեղ խնդիրներն աճում են։ Եվ վերջին բանը, որ ես ուզում էի ասել, մակրոկարգավորիչների սինխրոնացման անհրաժեշտությունն էր, որոնք մինչ օրս չեն աշխատում:
Ռուսաստանում փոխարժեքի փոփոխությունը մինչև 2022 թվականը և այժմ կարդինալ տարբերություն է։ Ռուբլու փոխարժեքի անկումը հանգեցրել է ազգային արժույթների անկման, իսկ դա հանգեցրել է դոլարի, եվրոյի և այլ արժույթների թանկացման։ Չնայած շատ երկրներում այժմ դա տեղի չի ունենում, քանի որ Ռուսաստանում և Ռուսաստանի տնտեսության մեջ պահանջարկի մակարդակը, սինխրոնացման մակարդակը բոլորովին այլ է՝ համեմատած բարեկամ երկրների տնտեսությունների հետ:
Բնականաբար, այստեղ պետք է ավելի կոշտ միջոցներ ձեռնարկել։ Առաջին հերթին պետք է ավելացնել ներդրումները, նախագծային ակտիվությունը, այսինքն՝ պետք է ավելացնել դոլարի և եվրոյի պահանջարկը։ Եվ այդ դեպքում մենք, իհարկե, կունենանք այդ արժույթների արժեքի որոշակի բարձրացում, ինչը խիստ անհրաժեշտ է արտահանողներին», — եզրափակել է պրոֆեսոր Ազա Միհրանյանը։