Գևորգ Չաուշի հուշարձանը՝ Երևանում

Գևորգ Չաուշը (Ղազարյան Գևորգ, 1870-1907 թթ.) հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ է, ֆիդայի։ Մասնակցել է Սասունի ինքնապաշտպանությանը և աչքի ընկել Տալվորիկի մարտերում։ Ձերբակալվել է թուրքական իշխանությունների կողմից և բանտարկվել, որտեղից էլ փախել է։ Թուրք ստրուկների դեմ մարտերում ցուցաբերել է հնարամտություն, անձնական խիզախություն, զորավարի կարողություններ, ինչի շնորհիվ գրեթե միշտ հաղթանակ է տարել հակառակորդի նկատմամբ։

Գևորգ Չաուշը վայելում էր հայ ժողովրդի ազատագրական պայքարի ամենանշանավոր հերոսներից մեկի ամպագոռգոռ փառքը։

2007 թվականի սեպտեմբերի 29-ին Գևորգ Չաուշի մահվան 100-ամյակի առթիվ Երևան քաղաքի Աջափնյակ վարչական շրջանում բացվեց Հայաստանի ազգային հերոսի հուշարձանը: Քանդակը տեղադրված է հրապարակի կենտրոնում գտնվող բարձրադիր վայրում, ֆիդայու աջ ձեռքն ու ոտքը կարծես միաձուլվել են ժայռերին՝ խորհրդանշելով, որ հայկական հողը միշտ լինելու է հայերի սեփականությունը:

Չաուշը ներկայացված է քաջարի պահապան մարտիկի կերպարով, որի հայացքն ուղղված է դեպի Արարատ լեռը։ Հեղինակը գիտակցաբար քանդակը չի հասցրել կատարյալ մշակման՝ քարի կոպտության միջոցով ցույց տալով լեռներում մարտնչած և զոհված մարդու կերպարը։

Հուշարձանի քանդակագործն է Լևոն Թոքմաջյանը, ճարտարապետը՝ Ժիրայր Պետրոսյանը: