Հայկական ժառանգության ալբանացման միտումը սկսվել է շատ վաղուց. Անդրեյ Արեշև

Ռուս քաղաքագետ, Ռազմավարական մշակույթի հիմնադրամի փորձագետ Անդրեյ Արեշևը Alpha News-ին մեկնաբանել է Արցախի հայկական մշակութային և պատմական ժառանգության Ադրբեջանի՝ «ալբանականացման» քաղաքականությունը։

Օրերս հայտնի դարձավ, որ Ադրբեջանի իշխանությունները մտադիր են Հադրութի Սուրբ Հարություն եկեղեցին «վերակառուցել»։

«Դե, սա նման առաջին գործողությունը չէ։ Որքան կարող ենք դատել Ադրբեջանի կողմից օկուպացված տարածքներից եկող հատվածային ռեպորտաժներից և տեսահոլովակներից, նմանատիպ գործընթացներ նկատվում են Շուշիում՝ Ղազանչեցոցի հետ կապված։ Կարծում եմ, որ նմանատիպ միտումները չեն շրջանցի տարածաշրջանի մյուս հայկական եկեղեցիները, ինչպիսիք են Գանձասարը, Դադիվանքը, ցավոք:

Տարածաշրջանի մշակութային ժառանգության իբր վերականգնման, այդ թվում՝ հայկական պատմամշակութային ժառանգության ալբանացման միտումը Ադրբեջանում ընդունվել է ոչ երեկ, ոչ այսօր: Մենք գիտենք, որ 2020 թվականի իրադարձություններից հետո Ադրբեջանի իշխանությունների վերահսկողության տակ գտնվող տարածքներում, մասնավորապես՝ Քելբաջարում, Լաչինում և մի շարք այլ շրջաններում, նույն Հադրութում տեղեկություններ են ստացվել այսպես կոչված ուդիական ծառայությունների մասին, Դադիվանքում գտնվող այսպես կոչված ուդի ծխական համայնքը։

Հաշվի առնելով կրոնի և քաղաքականության սերտ հարաբերությունները, ցանկացած կրոնական գործունեություն, այո, և հատկապես հակամարտող շրջաններում ակտիվություն և այս վայրերից հեռացած մարդկանց պատմական, մշակութային և կրոնական ժառանգության վերաշարադրումը, ով է հեռացել այս վայրերից, այո, դա, ցավոք, դժվար թե ինչ-որ սահմանով սահմանափակվի։ Եվ այստեղ, ցավոք, պետական կառույցներն անում են այն, ինչ ուզում են։ Ամեն դեպքում, այս հարցը բավականին բարդ է և, ի դեպ, միայն Կովկասին չէ։ Մենք տեսնում ենք, թե ինչ է կատարվում, այսպես ասած, Ուկրաինայում և որոշ այլ ոլորտներում։ Ցավոք սրտի, այս կարգի հարցերը պատանդ են պետական քաղաքականության և, առաջին հերթին, զենքի ուժով իրականացվող քաղաքականությանը»,- կարծում է Արեշևը։

Հարցին, թե ինչ կարող է անել Հայաստանը՝ կապված Արցախի օկուպացված տարածքներում Ադրբեջանի բարբարոսական գործողությունների հետ, Անդրեյ Արեշևը թերահավատորեն է արտահայտվել Հայաստանի իշխանությունների գործողությունների վերաբերյալ՝ միաժամանակ հույս ունենալով, որ միայն Հայ եկեղեցու կառույցներն ամբողջությամբ կարող են տարբեր հարթակներում խթանել հայկական մշակութային օրակարգը:

«Ի՞նչ կարող էր անել Հայաստանը։ Դե, Հայաստանի իշխանությունները, որքան հասկանում եմ, այս հարցում առանձնապես ոչինչ չեն պատրաստվում անել։ Կարծում եմ, որ միայն ջանքեր են մնում Հայ Առաքելական Եկեղեցու երկու կաթողիկոսների թեմերի մակարդակով և, ասենք, կրթական գործունեություն՝ ուղղված Լեռնային Ղարաբաղի կրոնական և մշակութային զարգացման և արտաքին տեսքի իրական պատկերի պահպանմանն ու առավելագույնի հասցնելուն, այս դեպքում նրա սահմաններից դուրս՝ Հայաստանում և որտեղ հնարավոր է»,- եզրափակել է փորձագետը։