Հնդկաստանի հայ կուրտիզանուհու պատմությունը, ով հայտնի է դարձել իր երաժշտական տաղանդի շնորհիվ
10 Հունիսի 2023, 11:02
News.am-ի փոխանցմամբ՝ Մադհուր Գուպտայի «Courting Hindustan» գիրքը թույլ է տալիս սուզվել տասը կուրտիզանուհիների հետաքրքրաշարժ պատմությունների եւ նրանց բազմակողմանի կյանքի մեջ՝ լույս սփռելով նրանց ճկունության, սիրո ու ըմբոստության վրա: Տարեգրությունն ընդգրկում է տասը կուրտիզանուհիների պատմությունը՝ ընդգրկելով մի մեծ ժամանակաշրջան՝ մ.թ.ա. 600 թվականից մինչեւ մեր թվարկության 1984 թ․-ը։
Գրքի շնորհիվ պարզվել է, որ իրենց ժամանակներում հայտնի հնդիկ կուրտիզանուհիների մեջ եղել է հայ՝ Գաուհար Ջաանը։
Կյանքը բաղկացած է ոչ միայն երջանկությունից, սիրուց եւ խաղաղությունից, այլեւ ողբերգությունից: Հայի եւ հնդկուհու դստեր՝ Գաուհար Ջաանի կյանքը այդ պատմություններից մեկն էր։
Ամուսնուց բաժանվելուց հետո մայր ու դուստր տեղափոխվում են Բենարաս։ Նրա մայրը՝ Մալկա Յաանը, նույնպես կուրտիզանուհի էր եւ բացառիկ օժտված պարուհի եւ երգչուհի։ Նա կարողացել է տեղ գտնել Բենգալիայում աքսորված Նավաբ Ավադ Վաջիդ Ալի Շահի պալատում եւ մի քանի տարվա ընթացքում գնել իր սեփական տունը:
Այնտեղ Գաուհար Ջաանը կարողացել է երաժշտական կրթություն ստանալ հայտնի կատարողների կողմից։ Նա շուտով հայտնի է դառնում ամբողջ երկրում իր երգելու տաղանդով, եւ 20-րդ դարում տեխնոլոգիայի հայտնությունը նրան սենսացիա դարձրեց:
Շուկայում հայտնվեց գրամոֆոնը, եւ դասական երաժշտության ձայնագրման պահանջարկը կտրուկ աճեց, բայց որոշ սնահավատությունների պատճառով շատ տղամարդ արտիստներ դեմ էին կին գործընկերներին: Գաուհար Ջաանը նախաձեռնություն ստանձնեց եւ սկսեց ձայնագրել իր երգերը։ Սակայն, նա ստիպված էր նաեւ դասական ստեղծագործությունները կրճատել մինչեւ երեք րոպե, քանի որ այդքան էր սկավառակի հզորությունը։ Այս քայլը մեծ քննադատության է արժանացել ավանդական երաժշտության բնագավառի ներկայացուցիչների եւ բարձր դասի ունկնդիրների կողմից: Այնուամենայնիվ, նա ձայնագրել է 600 երգ մոտ տասը լեզուներով։ Նրա շքեղ ապրելակերպը սահմաններ չէր ճանաչում, ինչը դարձավ ատելության ու նախանձի առարկա։
Մի քանի դատական գործընթացներ դատարկեցին նրա գանձարանը, բայց այն, ինչ իսկապես կոտրեց նրան, վերջին ամուսնու մահն էր: Մի քանի տարի անց նա մահացավ աղքատության մեջ, երբ ծառայում էր որպես պալատական երաժիշտ: