Կլոդ Մութաֆյան. հայ ժողովրդի հիշողության պահապանը
27 Հուլիսի 2025, 22:30
Ֆրանսահայ մաթեմատիկոս, պատմաբան, հայագետ Կլոդ Մութաֆյանը ծնվել է 1942թ. հուլիսի 27-ին Կլամարում (Փարիզի արվարձան): Ավարտելով լիցեյը և նախնական մաթեմատիկական պատրաստությունը՝ կրթությունը շարունակել է Ուլմի բարձրագույն դպրոցում, այնուհետև ավարտել է Փարիզի հարավային համալսարանը՝ մաթեմատիկա մասնագիտությամբ, սովորել Փարիզի մանկավարժական ինստիտուտում (1962–1966), ստացել բյուզանդագիտության խորացված ուսուցման դիպլոմ Սորբոնի համալսարանում։
Փարիզ 1 Պանթէոն-Սորբոն համալսարանում պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն՝ Կովկասի և Մերձավոր Արևելքի պատմության և աշխարհաքաղաքականության վերաբերյալ:
1968 թվականից ի վեր, Եվրոպայի և Միացյալ Նահանգների տարբեր համալսարանների հրավերով, Մութաֆյանը դասավանդել է պատմական աշխարհագրություն և քարտեզագրություն, ինչպես նաև ելույթներ է ունեցել հայ միջնադարյան պատմությանը նվիրված գիտաժողովներում: Կրթությամբ դիվանագետ և մաթեմատիկոս լինելով՝ նա կարողացել է համատեղել խիստ գիտական մեթոդը լայն մշակութային համատեքստի հետ, ինչը նրա դասախոսությունները դարձրել է պահանջված ակադեմիական միջավայրում:
Մութաֆյանի հիմնական մասնագիտացումը 12-14–րդ դարերի Կիլիկյան թագավորության հայկական միջնադարյան պետության պատմությունն է, ինչպես նաև Օսմանյան կայսրությունում և Խորհրդային Միությունում հայկական համայնքների ճակատագիրը: Նրա առանցքային աշխատություններից են «La Cilicie au carrefour des empires»-ը (1988), «L’Arménie du Levant»-ը (2012), «Atlas historique et culturel de l’Arménie» -ը և խաչակրաց արշավանքների դարաշրջանում Հայաստանի ռազմավարության և դիվանագիտության մասին մենագրությունների շարքը։
Լինելով Կովկասագետների միջազգային ֆեդերացիայի փոխնախագահ և հայագիտական գիտությունների ակադեմիայի անդամ՝ Մութաֆյանը նշանակալի դեր է խաղացել արտերկրում հայ պատմագրության զարգացման գործում: Նրա աշխատանքներն աչքի են ընկնում աղբյուրների բազմաշերտ վերլուծությամբ, աշխարհագրական քարտեզներով և հարևան մշակույթների հետ հայերի փոխգործակցության նկատմամբ ուշադրությամբ: