Լաչինի միջանցքի արգելափակումը ցեղասպանություն է, որը տեղի է ունենում հիմա.  Լուիս Մորենո Օկամպո

ԱՄՆ Կոնգրեսի` Թոմ Լանտոսի անվան Մարդու իրավունքների հանձնաժողովում լսումներ են՝ Լեռնային Ղարաբաղում ադրբեջանական շրջափակման հետևանքով ստեղծված իրավիճակի թեմայով։ Բանախոսները միաբերան պնդում են՝ տեղի ունեցողը ցեղասպանություն է Լեռնային Ղարաբաղի հայ բնակչության նկատմամբ:  

Հանձնաժողովի համանախագահ Քրիստոֆեր Սմիթը շեշտեց՝ 120 հազար էթնիկ հայեր տառապում են Ադրբեջանի կառավարության պատճառով: 

«Այս սարսափելի հանցագործությունը, այս ցեղասպանական հանցագործությունը ծրագրվել և իրականացվում է Ադրբեջանի կառավարության կողմից, ես կասեի՝ նախագահ Ալիևի կողմից, որը ղեկավարում է Ադրբեջանը՝ որպես բռնապետ: Ես Ալիևին հանդիպել եմ երկու անգամ՝ Բաքվում, նրա հետ շատ անկեղծ եմ խոսել իր կառավարության և հենց իր կողմից իրականացվող մարդու իրավունքների խախտումների մասին…»,-ասաց նա:

Քրիստոֆեր Սմիթը նաև հայտնեց Լեռնային Ղարաբաղում մարդու իրավունքների առնչությամբ նոր օրինագծի պատրաստման մասին, դրա ուղղությամբ հիմա աշխատում են: 

Իր փորձագիտական կարծիքը ներկայացրեց Միջազգային քրեական դատարանի նախկին դատախազ Լուիս Մորենո Օկամպոն, որն օգոստոսի 7-ին զեկույց էր ներկայացրել՝ շեշտելով, որ «կան ողջամիտ հիմքեր՝ հավատալու, որ 2023 թվականին Լեռնային Ղարաբաղում ապրող հայերի դեմ ցեղասպանություն է իրականացվում»:

Նա դիմեց հավաքվածներին՝ Լեռնային Ղարաբաղում հայերը ձեր կարիքն ունեն, որ դուք «այլևս երբեք»-ն իրականություն դարձնեք՝ հիշեցնելով 1915-ի ցեղասպանության մասին:

Ամփոփելով իր զեկույցը՝ նա ասաց.

«Սա ցեղասպանություն է, որը տեղի է ունենում հիմա: Սովորաբար, մարդիկ մտածում են, որ ցեղասպանության ժամանակ շատ մարդ պետք է սպանվի, մահանա: Սակայն, ցեղասպանության իրականացման տարբեր ձևեր կան: Մի ձևը 0 զոհ է պահանջում, պարզապես, պայմաններ ստեղծելով՝ մարդկանց ոչնչացման համար»: 

Նա հիշեցրեց, որ դեռ հունվարին Բլինքենը կոչ է արել Ալիևին բացել միջանցքը, սակայն Ալիևը չի լսել: Ալիևը գիտի, որ շրջափակումը մահվան վտանգ է պարունակում, սակայն դա անում է:  «Այս փուլում կասկած չկա, որ ցեղասպանության մտադրություններ կան»,-նշեց նա: 

Խոսելով ԱՄՆ դիրքորոշման մասին՝ Լուիս Մորենո Օկամպոն նշեց, որ ԱՄՆ-ն, ինչպես Հայաստանը և Ադրբեջանը Ցեղասպանության հանցագործության կանխման կոնվենցիայի մասնակից պետություն են, ինչը ենթադրում է կանխել ու պատժել: Նա ընդգծեց այն հրատապ կերպով կանխելու անհրաժեշտությունը:

Կոլումբիայի համալսարանում Մարդու իրավունքների ուսումնասիրման ինստիտուտի Խաղաղության կառուցման և մարդու իրավունքների ծրագրի տնօրեն Դեյվիդ Ֆիլիպսն էլ շեշտեց՝ Ալիևի և նրա պաշտոնյաների խոսքերը որևէ կասկածի տեղ չեն թողնում նրանց ցեղասպանական մտադրության վերաբերյալ: