Լևոն Արոնյան. Հայաստանի շախմատային բանաստեղծը
06 Հոկտեմբերի 2025, 22:00
Լևոն Արոնյանը մեր ժամանակների ամենավառ և խարիզմատիկ գրոսմայստերներից է, ում կարիերան դարձել է հայկական շախմատի դպրոցի խորհրդանիշը։ Ծնվել է Երևանում 1982 թ.: Վաղ տարիքից դրսևորել է բացառիկ տաղանդ՝ խաղը վերածելով արվեստի, իսկ պարտիաները՝ ինտելեկտուալ ներկայացումների։ Արոնյանը կարողանում է զարմացնել. չի վախենում ոչ ստանդարտ լուծումներից, հաճախ է ընտրում հազվադեպ դեբյուտներ և ունակ է շրջել պարտիայի ընթացքը մեկ ճշգրիտ, գրեթե երաժշտական քայլով։
Արոնյանի՝ որպես շախմատիստի կայացումը համընկել է հայկական շախմատային ավանդույթի ծաղկման հետ։ Նա դարձել է այն սերնդի դեմքը, որը Հայաստանին բերել է թիմային ոսկե մեդալներ 2006, 2008 և 2012 թվականների Օլիմպիադաներում։ Հավաքականում նրա առաջատարությունը ոչ միայն մարզական էր, այլև բարոյական. նա ոգեշնչում էր, համախմբում, թելադրում տոնը։ Անհատական մրցաշարերում Արոնյանը նույնպես ունեցել է ակնառու հաջողություններ. հաղթանակները Վեյկ ան Զեեի, Լինարեսի, Սենթ Լուիսի և այլ հեղինակավոր մրցասպարեզների սուպերմրցաշարերում ամրապնդել են որպես էլիտար խաղացողի նրա կարգավիճակը։
Սակայն Լևոնը ոչ միայն շախմատիստ է, այլև Հայաստանի մշակութային դեսպան՝ նուրբ հումորի զգացումով, արտիստիզմով և անկեղծությամբ: Նրա հարցազրույցները, բարեգործական նախաձեռնություններին մասնակցությունը, երաժշտության և արվեստի հանդեպ սերը նրան դարձնում են գործիչ, ով դուրս է սպորտի շրջանակներից։ Նույնիսկ 2021 թվականին ԱՄՆ-ի դրոշի ներքո անցնելուց հետո նա խորապես կապված է մնում հայկական ինքնության հետ՝ հաճախ ընդգծելով իր կապվածությունը հայրենիքի հետ։
Արոնյանը մեկ մարդու մեջ ինտելեկտի, սիրո և արժանապատվության համադրության օրինակ է: Նրա պարտիաներն ուսումնասիրվում են, նրա ոճին ընդօրինակում են, նրա անձը հարգում են։ Աշխարհում, որտեղ շախմատն ավելի ու ավելի է թվայնանում և պրագմատիկ դառնում, Լևոն Արոնյանը մնում է կենդանի հիշեցում այն մասին, որ շախմատը ոչ միայն պայքար է, այլև արվեստ։