Լորիս Ճգնավորյան․ բեմի և պարտիտուրայի միջև

Լորիս Ճգնավորյանի անունն առանձնահատուկ տեղ ունի Հայաստանի և նրա սահմաններից դուրս երաժշտական մշակույթում։ Կոմպոզիտոր, դիրիժոր, մանկավարժ․ նա համատեղում է հետազոտողի, կազմակերպչի և արվեստագետի հատկանիշները, ում կենսագրությունն ընդգրկում է մի քանի երկրներ և տասնամյակներ։

Ծնվել է 1937 թ․ Իրանում։ Ճգնավորյանը վաղ տարիքում հետաքրքրություն է դրսևորել երաժշտության նկատմամբ։ Կրթությունն ի սկզբանե ստացել է Թեհրանի կոնսերվատորիայում, այնուհետև՝ Վիեննայի երաժշտական ակադեմիայում, որտեղ էլ ձևավորվել է նրա կոմպոզիտորական ձեռագիրը։ Արդեն երիտասարդ տարիքում սկսել է դասավանդել երաժշտության տեսություն՝ համատեղելով ակադեմիական աշխատանքը ստեղծագործականի հետ։

Ճգնավորյանն ավելի քան 70 ստեղծագործությունների հեղինակ է, ներառյալ օպերաներ, սիմֆոնիաներ, կամերային երաժշտություն։ Նրա ստեղծագործությունները կատարվել են Եվրոպայի, Ասիայի, Հյուսիսային Ամերիկայի նվագախմբերի կողմից։ Նա դիրիժորություն է արել Հայաստանում, Մեծ Բրիտանիայում, Ավստրիայում, ԱՄՆ-ում, Կանադայում, Ֆինլանդիայում, Իսրայելում և այլ երկրներում։ 1989-2000 թվականներին ղեկավարել է Հայաստանի ֆիլհարմոնիկ նվագախումբը՝ նրան հաղորդելով նոր հնչողություն և ընդլայնելով նրա երգացանկը։

Նրա կենսագրության առանձին էջ է կինոյում կատարած աշխատանքը։ Ճգնավորյանը երաժշտություն է գրել 45 ֆիլմերի համար՝ ցուցադրելով սիմֆոնիկ մտածողությունը էկրանային ձևաչափին հարմարեցնելու ունակությունը։ Նրա պարտիտուրաները ոչ թե պատկերազարդում են, այլ լրացնում տեսողական շարքը՝ ստեղծելով ինքնուրույն գեղարվեստական մթնոլորտ։

Իր գործունեության համար նա արժանացել է բազմաթիվ մրցանակների, այդ թվում՝ ավստրիական «Պատվո նշան» գիտության և արվեստի համար, «Ոսկե մեդալ» մշակույթի բնագավառում ունեցած նվաճումների համար, «Արվեստների բարձրագույն մեդալ»։ Սակայն, թերևս, գլխավորն այն է, որ նրա երաժշտությունը կայուն ներկայություն ունի համերգային կյանքում և ունկնդիրների հիշողության մեջ։