Լուիզա Սամվելյան. Հայ բեմի մոռացված աստղը
11 Օգոստոսի 2025, 22:10
Թատերագետ Լուիզա Սամվելյանը ծնվել է 1926 թ․ օգոստոսի 11-ին Ֆրանսիայի Լիոն քաղաքում՝ ազգային ինքնությունը պահպանած հայկական ընտանիքում։ 1949 թ․ ավարտել է Երևանի գեղարվեստաթատերական ինստիտուտի թատերագիտական բաժինը։ Արդեն այդ ժամանակ պարզ էր, որ նա ոչ թե պարզապես դերասանուհի է, այլ բեմի մտածող։
Չնայած կինոյում հազվադեպ հայտնվելուն՝ Սամվելյանը թողել է վառ հետք։ Նա նկարահանվել է ընդամենը երկու ֆիլմում՝ «Սիրտն է երգում» (1956), որտեղ մարմնավորել է Մարջանին, և «Մոր սիրտը» (1958), որտեղ մարմնավորել է Աշոտի զոքանչին։ Ֆիլմերը բեմադրվել են ռեժիսոր Գրիգոր Մելիք-Ավագյանի կողմից և դարձել հայկական կինեմատոգրաֆի ոսկե ֆոնդի մի մասը։
Նրա գլխավոր բեմը եղել է լսարանը։ 1949-1970 թթ․ Սամվելյանը դասավանդել է Երևանի մանկավարժական ինստիտուտում՝ էսթետիկա և արվեստի պատմություն, այնուհետև՝ Օտար լեզուների ինստիտուտում, իսկ ավելի ուշ գլխավորել է Երևանի պետական համալսարանի արտասահմանյան գրականության ամբիոնը։ 1970 թ․ դարձել է արվեստագիտության դոկտոր, իսկ 1972 թ․՝ պրոֆեսոր։
Սամվելյանը ճանաչված մասնագետ էր Շեքսպիրի ստեղծագործության ոլորտում։ Շեքսպիրյան դրամաների և Վերածննդի դարաշրջանի թատերական մշակույթի մասին նրա հոդվածները կարևոր ներդրում են դարձել հայկական հումանիտար գիտության մեջ։
Լուիզա Սամվելյանը կյանքից հեռացել է 1999 թ․ դեկտեմբերի 8-ին Երևանում։ Նրա անունն այսօր քչերին է հայտնի, բայց նրա ներդրումը ՝ արվեստի, կրթության, մշակութային հիշողության պահպանման գործում, արժանի է հարգանքի և ճանաչման:
Այսօր նրա անունը քչերին է հայտնի, սակայն նրա ներդրումը արվեստում, կրթության մեջ, մշակութային հիշողության պահպանման գործում արժանի է հարգանքի ու ճանաչման։