Միքայել Սրբազան. արքեպիսկոպոս, հոգևոր ավանդույթի ժառանգորդ և խղճի բանտարկյալ

Միքայել արքեպիսկոպոս Աջապահյանը Հայ Առաքելական ժամանակակից եկեղեցու ամենավառ ու սկզբունքային դեմքերից մեկն է: Ծնվել է 1963թ. դեկտեմբերի 27-ին Լենինականում (այժմ՝ Գյումրի), մի ընտանիքում, որի հոգևոր տոհմը սկիզբ է առնում Կիլիկիո Աթոռի Կաթողիկոս Աջապահյանների հայտնի տոհմից: Այդ ժառանգությունը դարձել է ոչ միայն կենսագրություն, այլև առաքելություն։

Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է Գևորգյան հոգևոր ճեմարան, սակայն կիսատ է թողել ուսումը զինվորական ծառայության մեկնելու համար։ 1987թ. գերազանցությամբ ավարտել է Ճեմարանը, այնուհետև ծառայություն սկսել Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի քարտուղարությունում, ապա Եղեգնաձորի և Արցախի վանքերում: Նա դասավանդել է, պաշտպանել է ատենախոսությունը, ստացել վարդապետի կոչում, շարունակել աստվածաբանական կրթությունը Հռոմում և դարձել Հայ Առաքելական եկեղեցու ներկայացուցիչը միջազգային եկեղեցական կառույցներում:

2001 թվականից Աջապահյանը ղեկավարում է Շիրակի թեմը, որտեղ իրեն դրսևորել է որպես անկախ հոգևոր առաջնորդ, որը պաշտպանում է Եկեղեցու ինքնավարությունը և նրա բարոյական առաքելությունը: Նա մեկ անգամ չէ, որ բանավեճի մեջ է մտել իշխանությունների հետ՝ քննադատելով անարդարությունը, կոռուպցիան և հոգևոր արժեքների ոտնահարումը։ Նրա ձայնը հնչել է ամուր, ինչի համար էլ դարձել է թիրախ:

2025 թվականի հոկտեմբերի 3-ին արքեպիսկոպոսը դատապարտվել է երկու տարվա ազատազրկման՝ իշխանությունը տապալելու հրապարակային կոչեր անելու մեղադրանքով։ Առիթը նրա՝ 2024 թվականի հարցազրույցն էր, որտեղ նա խոսում էր քաղաքական կուրսի փոփոխության անհրաժեշտության մասին։ Լայն շրջանակները՝ իրավապաշտպաններից մինչև հոգևորականներ, այս գործը գնահատել են որպես «բացահայտ քաղաքական հետապնդում»՝ ուղղված եկեղեցական անկախ դիրքորոշման և խոսքի ազատության դեմ:

Միքայել Սրբազանը ոչ թե պարզապես արքեպիսկոպոս է, այլ շարունակականության պահապան, որը միավորում է ավանդույթն ու արդիականությունը: Նրա կենսագրությունը ծառայության, ուսման, դիմադրության և հավատքի ուղի է: Նույնիսկ հալածանքների պայմաններում նա հավատարիմ է մնում իր կոչմանը՝ լինել հովիվ, որը չի վախենում ճշմարտությունն ասել։