Նիկիտա Սիմոնյան. հայկական ֆուտբոլի գլխավոր հաղթանակի հայրը
12 Հոկտեմբերի 2025, 22:09
Նիկիտա Պողոսի Սիմոնյանը ծնվել է 1926թ. հոկտեմբերի 12-ին Արմավիրում, հայ ընտանիքում: Նա դարձել է խորհրդային ֆուտբոլի լեգենդ, ականավոր հարձակվող, մարզիչ և սպորտային ֆունկցիոներ։ Նրա կենսագրությունը ոչ միայն հաջողության պատմություն է, այլ մի ամբողջ դարաշրջանի տարեգրություն, որտեղ հայկական տաղանդը դարձել է խորհրդային սպորտի խորհրդանիշը։
Սիմոնյանը սկսել է ֆուտբոլ խաղալ Սուխումում, իսկ 1946 թվականին հայտնվել է Մոսկվայում, որտեղ շուտով դարձել է «Սպարտակի» խաղացող։ Ակումբում անցկացրած 10 տարիների ընթացքում նա խփել է 160 գոլ՝ դառնալով թիմի պատմության լավագույն ռմբարկուն: Երեք անգամ դարձել է ԽՍՀՄ առաջնության լավագույն դիպուկահար, չորս անգամ՝ երկրի չեմպիոն։ Նրա ոճն առանձնանում էր տեխնիկական, ինտուիցիայով և ճիշտ ժամանակին ճիշտ տեղում լինելու ունակությամբ։
1956 թվականին Սիմոնյանը ԽՍՀՄ հավաքականի կազմում դարձել է օլիմպիական չեմպիոն։ 1958 թվականի աշխարհի առաջնությունում նա թիմի ավագն էր և խփել է առաջին գոլը Անգլիայի հավաքականի դարպասին։ Այդ պահը խորհրդանշական է դարձել․ հայկական ազգանունը հնչել է ամբողջ ֆուտբոլային աշխարհում։
Ֆուտբոլիստի կարիերան ավարտելուց հետո նա դարձել է մարզիչ։ Նրա գլխավորությամբ «Սպարտակը» ԽՍՀՄ չեմպիոն է դարձել 1962 թվականին, իսկ «Արարատը»՝ ԽՍՀՄ գավաթակիր 1973 թվականին։ Սիմոնյանը կարողանում էր ոգեշնչել, կառուցել թիմը և խաղացողների մեջ տեսնել պոտենցիալ, որը մյուսները չէին նկատում։
1990-ականներից նա պաշտոններ է զբաղեցրել Ռուսաստանի ֆուտբոլային միությունում, եղել է ՌՖՄ փոխնախագահ, տեխնիկական կոմիտեի նախագահ, երկիրը ներկայացրել է ՈՒԵՖԱ-ում և ՖԻՖԱ-ում։ Նրա կարծիքը հարգում էին միջազգային ասպարեզում, իսկ նրա հեղինակությունն օգնում էր ռուսական ֆուտբոլին բարդ ժամանակներում։
Սիմոնյանը միշտ հպարտացել է իր հայկական արմատներով։ Նա աջակցել է Հայաստանում ֆուտբոլի զարգացմանը, մասնակցել մարզիչների պատրաստման ծրագրերին, օգնել պատանեկան թիմերին։ Նրա անունն ընդգրկված է հայկական սպորտի փառքի սրահում։