Դեռ որքա՞ն Հայաստանին՝ ՀԱՊԿ-ի հետ կառուցողական երկխոսություն սկսելու կոչեր կանեն

(Նիկոլ Փաշինյանը շատ վտանգավոր նախադեպ է ստեղծել ինքն իր համար)

Քաղաքագետ Բենիամին Մաթևոսյանը Alpha News-ի եթերում «Վերնագիր» հեղինակային հաղորդման ընթացքում ներկայացրել է թեմայի շուրջ մասնագիտական վերլուծություն, որում մասնավորապես ասվում է․

«Մինչ բոլորս քննարկում ենք Հայաստանի խորհրդարանում տեղի ունեցած հերթական «քաղաքական ստրիպտիզը», երբ պարզվեց, որ մենք «ոչ թե հայրենիք ունենք, այլ նրա մնացորդները», երբ պարզվեց, որ Փաշինյանն ինքն է «որոշում, թե որ փաստաթուղթն է գաղտնի, որը՝ ոչ», աշխարհում տեղի են ունենում գործընթացներ, որոնք, այլ հավասար պայմաններում, պետք է ստիպեին ՀՀ իշխանություններին վերանայել մի շարք սկզբունքներ, որոնց վրա կառուցված է իրենց քաղաքականությունը:

Արդեն 3 օր է՝ ռուսական և արևմտյան լրատվամիջոցները քննարկում են ամերիկացի լրագրող Թաքեր Կառլսոնի Մոսկվա ժամանումը և այն, որ Կարսոնը հարցազրույց է վերցրել ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինից։ ԱՄՆ-ում «փաշինյանական ժողովրդավարության բաստիոնի լավագույն ավանդույթներով», որն արգելում է Փաշինյանի համար քաղաքականապես անընդունելի անձանց (Անդրանիկ Հովհաննիսյան, Մարգարիտա Սիմոնյան, Արամ Գաբրելյանով և այլն) մուտքը Հայաստան, առաջարկում են արգելել Կարսոնի վերադարձը Միացյալ նահանգներ։

Եթե մոռանանք «ամերիկացի փաշինյանյանների» նման առաջարկների մասին, ապա պարզ է դառնում, որ ռազմավարական երկխոսություն է սկսվել Ռուսաստանի Դաշնության ղեկավարության և ԱՄՆ մի շարք քաղաքական էլիտաների միջև, որոնք կարող են իշխանության գալ 2024 թվականի աշնանը՝ նախագահական ընտրություններում Դոնալդ Թրամփի սպասվող հաղթանակի դեպքում:

Այն վերնախավերի համար, որոնք կարող են իշխանության գալ Թրամփի գալուստով, կարևոր է, որ Ռուսաստանի ղեկավարության հետ երկխոսությունը լինի ուղիղ, առանց միջնորդների, հենց դրա համար էլ Կարլսոնը ժամանել է Մոսկվա։ Կարևոր է անձամբ Ռուսաստանի Դաշնության նախագահից լսել, թե Մոսկվան ինչպես է պատկերացնում Ուկրաինայում ռազմական գործողությունների ավարտը, ինչպես է տեսնում անվտանգության երաշխիքները, որոնք ցանկանում է ստանալ Արևմուտքից (որոնք Մոսկվայի կողմից հրապարակվել էին 2021 թվականի դեկտեմբերին): Կարևոր է նաև լսել, թե ինչ կասի Ռուսաստանի Դաշնության նախագահը ԱՄՆ-ի և Չինաստանի միջև սպասվող հակամարտության վերաբերյալ, կարևոր է իմանալ, թե ինչպես իրեն կպահի պաշտոնական Մոսկվան։

Այսինքն՝ ուկրաինական ճգնաժամի ակտիվ փուլի մեկնարկից 10 տարի անց, Ուկրաինայում պատերազմի սկսվելուց 2 տարի անց ԱՄՆ-ն ուղիղ երկխոսության մեջ մտավ Ռուսաստանի հետ։ Հասկանալի է, որ նույնիսկ Թրամփի գալով ՌԴ-ի դեմ պատժամիջոցները մեծ մասամբ չեն հանվի, բայց ակնհայտ է, որ Ռուսաստանը հաղթեց «հյուծվածության տանող պատերազմում», որը Մոսկվան և Վաշինգտոնը տարան երկխոսության։ Լսվել են բանակցություններ վարելու Մոսկվայի կոչերը։

Բայց ինչպե՞ս է Հայաստանը կապված այս գործընթացների հետ, ինչպե՞ս է առնչվում այս ամենի հետ։ Ավելին, այն պայմաններում, երբ, ըստ Փաշինյանի, «Հարավային Կովկասի տարածաշրջանն արդեն ԵՄ տարածաշրջան է»։ Սա առաջին անգամը չէ, որ Ռուսաստանը Հայաստանին կոչ է անում, ինչպես ժամանակին կոչ էր անում ԱՄՆ-ին, սկսել քննարկել երկկողմ հարաբերություններում իրավիճակը: Ավելի կոնկրետ՝ քննարկել ՀԱՊԿ-ում համագործակցության շրջանակներում ստեղծված իրավիճակը։ Այդ մասին, մասնավորապես, «Ռիա Նովոստի»-ին տված հարցազրույցում կոչ է արել ՌԴ փոխարտգործնախարար Ալեքսանդր Պանկինը։

«Մենք բոլորս շահագրգռված ենք ՀԱՊԿ գործունեության հետագա կատարելագործմամբ և որպես ռազմաքաղաքական միություն դրա արդյունավետությամբ։ Անշուշտ, դրան կնպաստեր Հայաստանի շուտափույթ վերադարձը կազմակերպության շրջանակում բնականոն և լիարժեք աշխատանքին։ Ցավոք, մեր հայ դաշնակիցներն առայժմ իսկապես հեռացել են դրանից։ Կոչ ենք անում մեր գործընկերներին Երևանում հրապարակային զգացմունքային հարձակումների և կազմակերպությանը քննադատելու փոխարեն ձեռնամուխ լինել հասունացած հարցերի քննարկմանը քաղաքական և փորձագիտական մակարդակներում»,- ընդգծել է Պանկինը:

Մոսկվայի այս կոչերը շատ են հիշեցնում այն կոչերը, որոնք ժամանակին հնչում էին ԱՄՆ իշխանությունների հասցեին՝ նստել բանակցությունների սեղանի շուրջ և ամեն ինչ քննարկել կառուցողական ձևով։ Ինչ վերաբերում է Հայաստանին, հատկապես այն պատճառով, որ երկիրը, օրինակ, դեռ հրաժարվում է ստորագրել 2023 թվականին Մինսկում ՀԱՊԿ վերջին գագաթնաժողովում ընդունված փաստաթղթերը, ապա կա մեկ այլ, նուրբ կետ:

Հենց այն, որ Հայաստանի Հանրապետությունը հրաժարվեց ստորագրել ամփոփիչ գագաթաժողովում ընդունված փաստաթղթերը, չի նշանակում, որ ՀԱՊԿ շրջանակներում ընդունված որոշումները չեն իրականացվելու։ Ընդհակառակը, քաղաքական նախադեպ է ստեղծվում, երբ առանց ՀԱՊԿ-ում կոնսենսուսի, մասնակից երկրները որոշումներ են կայացնում և ձեռնարկում գործողություններ՝ ուղղված ընդունված որոշումների իրականացմանը։

Արդյոք Հայաստանի իշխանությունները վստահ են, որ հենց դա է Մոսկվայի և ՀԱՊԿ-ի հետ փոխգործակցության մոդելը, որն անհրաժեշտ է երկրին և անձամբ իրենց….

Մտածե՛ք այդ մասին…»: