Ինչո՞ւ է ՀՀ-ն պարտք վերցնում, եթե եկամտի խնդիր չկա
16 Ապրիլի 2025, 23:00
Բյուջեի «հեղափոխական եկամուտների» մասին խոսող իշխանության օրոք Հայաստանի պետական պարտքը բարձր տեմպերով ավելանում է։ Այս տարվա փետրվարի դրությամբ այն հատել է 13 մլրդ դոլարի շեմը։
Պետական պարտքի զգալի մասը՝ շուրջ12,5 մլրդ դոլարը, Կառավարության պարտքն է։ Ընդ որում՝ ներքին պարտքը (շուրջ 6,6 մլրդ դոլար) գերազանցում է արտաքին աղբյուրներից ներգրավված միջոցները (շուրջ 5,8 մլրդ դոլար)։ Սա ունի և՛ դրական, և՛ բացասական կողմեր։ Դրական է հանգամանքը, որ ներքին պարտքի ավելի մեծ ծավալները ենթադրում են արտարժութային տատանումներից բխող ռիսկի նվազում, մյուս կողմից, սակայն, ներքին պարտքն ավելի թանկ է, հետևաբար, բյուջեի բեռը սպասարկման մասով՝ ավելի ծանր։
Ցանկացած պարագայում, պետական պարտքի բացարձակ արժեքի ավելացման շուրջ քննադատություններն ինքնանպատակ չեն։ Պարտքի ներգրավման համատեքստում շատ կարևոր է այդ գումարների արդյունավետ օգտագործման խնդիրը կամ հարցադրումը՝ որքանո՞վ են այդ միջոցներն ավելացնում տնտեսության կարողություններն ու տնտեսական աճն առհասարակ։
Համեմատության համար նշենք, որ 2017թ-ից հետո տնտեսական աճը, որոշ վայրիվերումներով նվազման տենդենցի ներքո է։ Ունեցել ենք կտրուկ աճի տարիներ (2022թ., 2023թ․), սակայն դրանք եղել են առավելապես պայմանավորված էին արտաքին ազդեցություններով։ Փոխարենը, նույն ժամանակահատվածում պետական պարտքը կայուն աճ է գրանցել։
Սա, առնվազն, պարտքային միջոցների «արդյունավետության» մասին խոսող բաղադրիչներից մեկն է։
Հիմա եթերում
