Միջազգային կառույցներն ուղղորդո՞ւմ են իշխանություններին
20 Դեկտեմբերի 2024, 18:20
Հայաստանի տնտեսության վերաբերյալ միջազգային կառույցների գնահատականները, մեսիջները կարևոր են առաջին հերթին այդ կառույցների հեղինակությունից ելնելով: Կարևոր են, եթե խոսքը գործընկերներին է վերաբերում, կարևոր են,դրանք եթե դոնոր կառույցների մասին է: Այդ գնահատականներում հաճախ տրվում են մեսիջներ՝ ինչ հիմնական խնդիրներ կան, որոնք են դրանց լուծումները, բայց նաև երբեմն տպավորություն կա, որ այդ գնահատականները որոշակի ուղղորդիչ մեսիջներ են պարունակում:
Արժույթի միջազգային հիմնադրամը Հայաստանի՝ առաջիկա տարիների տնտեսական աճի կանխատեսում է արել՝ գնահատելով պոտենցիալը 5,5 %: Սակայն պոտենցիալ հեռանկարային աճի համար անհրաժեշտ է հաշվի առնել արտաքին առևտրի դիվերսիֆիկացիան, աշխատուժի ինտեգրումը և ժողովրդագրական պատկերի բարելավումը:
Արտաքին առևտրի դիվերսիֆիկացիայի խնդիրն իսկապես արդիական է մեզ մոտ: Հատկապես վերջին տարիներին այդ խնդիրն է՛լ ավելի է սրվել, ինչի մասին վկայում են պաշտոնական տվյալները:
Մասնավորապես, արտաքին առևտրային հիմնական ուղղություններով՝ 2017թ-ի ցուցանիշների համեմատ կախվածությունը մեկ ուղղությունից է՛լ ավելի է մեծացել: Եթե ՌԴ-ն 2017թ-ին արտաքին առևտրում ուներ 26,8 % մասնաբաժին, իսկ ԵՄ-ն՝ 24,1%, ապա արդեն 2024թ-ին տեսակարար կշիռը երկու ուղղությունների համապատասխանաբար կազմում է 41.5% և 7.3%: Եվ այս պատկերն այն դեպքում, երբ օրվա իշխանություններն անընդհատ խոսում են արտաքին առևտուը դիվերսֆիկիացնելու ուղղությամբ իբրև թե գործողությունների մասին:
Օբյեկտիվության համար պետք է նշել, որ վերջին տարիներին այնպիսի ուղղություններում, ինչպիսիք են ԱՄԷ-ն, Չինաստանը, ունենք անգամներով աճ, սակայն դա ոչ թե քաղաքականության, այլ արտածին՝ վերաարտահանման գործոնով է պայմանավորված: Կկարողանա՞ն դա կապիտալիզացնել և կունենա՞նք այլ պատկեր, կխոսենք ըստ այդմ:
Ժողովրդագրական պատկերի առումով էլ իսկապես իրավիճակը խնդրահարույց է:
Ընթացիկ ցուցանիշները վկայում են ծնելիության անկման և մահացության աճի մասին: Եթե դրան հավելենք հավանական արտագաղթի գործոնն, ապա այստեղ լուրջ մտահոգություններ կան:
Մեկ այլ կառույցի՝ Համաշխարհային բանկի (ՀԲ) գնահատականներով ` Հայաստանը չնայած բարեփոխել է հարկային քաղաքականությունը, սակայն անհրաժեշտ է ընդհանուր հարկման դաշտի ընդլայնում, շրջանառության հարկի նեղացում: Ըստ էության այն, ինչն անում է իշխանությունը: Հաշվի առնելով ՀԲ-ի այս «կոչը», և իշխանության նման ոչ պոպուլյար գործողությունների գնալը, արդյոք հարց չի առաջանում, որ հնարավոր է գործ ունենք որոշակի ճնշման հետ:
Հիմա եթերում
