Ռուսաստանի Դաշնության տարածքային ամբողջականությունը չճանաչելը՝ Փաշինյանի նոր էքսպերիմե՞նտն է

(Փաշինյանը կպատասխանի՞ Դմիտրի Մեդվեդևին)

Քաղաքագետ Բենիամին Մաթևոսյանը Alpha News-ի եթերում «Վերնագիր» հեղինակային հաղորդման ընթացքում ներկայացրել է թեմայի շուրջ մասնագիտական վերլուծություն, որում մասնավորապես ասվում է․

«Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկու՝ Հայաստան հնարավոր այցի մասին հայտարարություններ, Երևանի «Զվարթնոց» օդանավակայանի տարածքից ռուս սահմանապահների հնարավոր դուրսբերման մասին լուրեր, ՀԱՊԿ-ից Հայաստանի դե յուրե հնարավոր դուրս գալու մասին հայտարարություն. իրադարձություններ, որոնք տեղի են ունեցել բառացիորեն վերջին մի քանի օրերի ընթացքում, և իրականում դրանք Նիկոլ Փաշինյանի հերթական քաղաքական, աշխարհաքաղաքական էքսպերիմենտի դրսևորումներ են՝ սադրելու համար Ռուսաստանի Դաշնությանը։ Նույն փորձի շրջանակներում Փաշինյանը գնաց այնքան հեռու, որ կասկածի տակ դրեց Ռուսաստանի Դաշնության տարածքային ամբողջականությունը։

Ավելին, նոր «փորձարարական ցիկլը» սկսվեց Նիկոլ Փաշինյանի մյունխենյան և փարիզյան վոյաժներից հետո։ Վոյաժներ, որտեղ Նիկոլ Փաշինյանի և Բրիտանիայի հետախուզության՝ MI6 ծառայության ղեկավար Ռիչարդ Մուրի հանդիպումն «առանձին պատմություն է»…. Սակայն նույնիսկ այս ամենի ֆոնին Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունը, թե իրականում ուկրաինական ճգնաժամը փաստացի պետք է ու կարող է լուծվի «Ալմա Աթայի հռչակագրի տառին և ոգուն» համապատասխան, արմատական է թվում։ «Փաշինյաներենից թարգմանաբար», սա նշանակում է, որ պաշտոնական Երևանը ճանաչում է Ռուսաստանի և Ուկրաինայի սահմանները այն կոնֆիգուրացիայից, որը կար 1991 թվականին։ Դա իր հերթին նշանակում է, որ Նիկոլ Փաշինյանը կարծում է՝ Ղրիմը, Դոնեցկը, Լուգանսկը, Խերսոնի և Զապորոժիեի շրջանները Ուկրաինայի մաս են։

Երկար ժամանակ Ռուսաստանի Դաշնությունից մեկնաբանություններ չկային նման յուրահատուկ մեկնաբանության վերաբերյալ։ Սակայն մարտի 4-ին Ռուսաստանի Դաշնության նախկին նախագահ, ՌԴ Անվտանգության խորհրդի փոխնախագահ Դմիտրի Մեդվեդևն ասել է հետևյալը. «Պետությունները, որոնք ճանաչում են Ռուսաստանի ինքնիշխանությունն ու տարածքային ամբողջականությունը, ճանաչում են նաև նրա կազմ նոր շրջանների մուտքը»:

Հայաստանից հնչող հայտարարությունների համատեքստում Մեդվեդևը փաստացի նշում է, որ ուկրաինական պատերազմի իրողությունները չճանաչելը նշանակում է ոտնձգություն Ռուսաստանի Դաշնության ինքնիշխանության և տարածքային ամբողջականության դեմ, ինչն իր հերթին նշանակում է ցանկացած պետության կարգավիճակի իջեցում՝ «գործընկեր կամ նույնիսկ ռազմավարական դաշնակցի» մակարդակից մինչև «ոչ բարեկամական պետություն», իսկ երբեմն էլ բացահայտ թշնամու մակարդակի։

Եթե անգամ այս ամբողջ իրավիճակում մի կողմ թողնենք Mi6-ի ղեկավարի գործոնը և հավատանք, որ տեղի ունեցողը «թաքնված իմաստ» չունի ու որ մենք գործ չունենք սարսափելի քաղաքական էքսպերիմենտի հետ, ապա կարող ենք փաստել, որ Հայաստանի և Ռուսաստանի ղեկավարության միջև անգամ իրականությունը նկարագրելու լեզուն 180 աստիճանով տարբերվում է միմյանցից, ինչը չի կարող անհանգստություն չառաջացնել, քանի որ զրույցը Մոսկվայի և Երևանի միջև կարող է նմանվել «խուլ ու համրի և կույրի միջև խոսակցությանը»։

Այս համատեքստում հետաքրքիր է՝ Նիկոլ Փաշինյանը կարձագանքի՞ Մեդվեդևի հայտարարությանը և կասի, որ Հայաստանը չի ճանաչում Ռուսաստանի Դաշնության ինքնիշխանությունը Ալմա-Աթայի հռչակագրի սահմաններից դուրս։

Այս ամբողջ իրավիճակում կա ևս մեկ կարևոր նրբերանգ, որը ուշադրություն է պահանջում. Հայաստանում տարբեր մակարդակների պաշտոնյաներն ասում են, որ դժգոհ են ՀԱՊԿ-ի դիրքորոշումից, քանի որ կազմակերպությունը չի ճանաչում Հայաստանի միջազգայնորեն ճանաչված սահմանները Ալմայի-Աթայի հռչակագրի շրջանակներում: Նախ, եթե Փաշինյանի և նրա թիմի համար ի սկզբանե պարզ էր Հայաստանի սահմանների կոնֆիգուրացիան, և բոլոր պաշտոնյաները քուն մտան ու արթնացան՝ բարձի տակ դրած Ալմա-Աթայի հռչակագրով, ապա ինչու 2021 թվականին Նիկոլ Փաշինյանն ինքը համաձայնեց ստեղծել Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանների սահմանազատման եռակողմ հանձնաժողով Ռուսաստանի Դաշնության մասնակցությամբ: Փաշինյանը 2021-ին չէր ճանաչո՞ւմ Հայաստանի սահմաններն Ալմա-Աթայի հռչակագրի կոնֆիգուրացիայով:

Երկրորդ՝ կարո՞ղ ենք եզրակացնել, որ եթե Ռուսաստանի Դաշնությունը «չի ճանաչում տարածաշրջանի երկրների սահմանները Ալմա-Աթայի հռչակագրին համապատասխան, ինչպես դա տեսնում է Նիկոլ Փաշինյանը», ապա դա իսկապե՞ս նշանակում է, որ պաշտոնական Մոսկվան ցանկանում է վերադառնալ այն ստատուս-քվոյին, որը հաստատվել էր 2020-ի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունով, որը ոչ միայն հակասում է 2022 թվականի հոկտեմբերի 6-ի Պրահայի պայմանավորվածություններին, այլև տեղ է թողնում Արցախին Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունից դուրս կարգավիճակ ձեռք բերելու համար, որն իր հերթին 180 աստիճանով հակասում է տարածաշրջանում ներգրավված արտաքին խաղացողների շահերին, որոնց համար Արցախը և հենց Հայաստանը ցատկահարթակ են Իրանի և Ռուսաստանի Դաշնության վրա հարձակումների համար։ Ցատկահարթակ իրանական նավթին «ձեռքը գցելու համար»:

Գրեթե ամենը, ինչ վերը նկարագրված է, այն քաղաքական էքսպերիմենտի դրսևորումն է, որ Փաշինյանն ու նրա մի շարք «անտեսանելի խորհրդականներ» իրականացնում են Հայաստանում։ Իսկ այն, որ էքսպերիմենտը կարող է վատ ավարտ ունենալ Հայաստանի համար, տեսնում և արձանագրում են շատերը….Հենց այս համատեքստում է, որ պետք է մեկնաբանվի Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովի կողմից Հայաստանի իշխանությունների վերաբերյալ բարձրաձայնված վերջնագիրը, որը վերաբերվում է ՀԱՊԿ-ին երկրի անդամակցությանը, այստեղից էլ RT-ի գլխավոր խմբագիր Մարգարիտա Սիմոնյանի կոշտ հայտարարություններն այն մասին, որ «5 տարի հետո Հայաստան չի լինելու»….

Մտածե՛ք այդ մասին…»։