«Թուրքական տանը» ձեռք բերված վերջին պայմանավորվածություններից մեկը ևս հրապարակվեց

(Հայաստանը փակում է Հայոց ցեղասպանության թեման)

Քաղաքագետ Բենիամին Մաթևոսյանն Alpha News-ի եթերում «Վերնագիր» հեղինակային հաղորդման ընթացքում ներկայացրել է թեմայի շուրջ մասնագիտական վերլուծություն, որում մասնավորապես ասվում է.

««Հայոց ցեղասպանության հարցը Հայաստանի արտաքին քաղաքականության առաջնահերթությունը չէ», — խորհրդարանում այս մասին ասել է ՀՀ ԱԳՆ ղեկավար Արարատ Միրզոյանը։ «Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման հարցը Հայաստանի արտաքին քաղաքականության օրակարգում թիվ մեկ առաջնահերթություն չէ: Հայոց ցեղասպանությունն ուսումնասիրելը կամ դա թիվ մեկ առաջնահերթություն դարձնելն, անշուշտ, ԱԳՆ-ի օրակարգում որպես առաջնահերթություն չէ»,- հայտարարել է Միրզոյանը։

Ասել, որ Արարատ Միրզոյանի հայտարարություններն անակնկալ էին, սուտ կլինի: 2018 թվականից գործող իշխանական խումբը քայլ առ քայլ գնում է դեպի այս հայտարարությունը։ Իսկ «Թուրքական տանը» Նիկոլ Փաշինյանի և Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հանդիպումից հետո Ցեղասպանությունից պաշտոնապես հրաժարվելը՝ որպես արտաքին քաղաքականության առաջնահերթություն, ժամանակի հարց էր։

Հիմա մի կողմ թողնենք նույնիսկ այն, որ Միրզոյանը կոնցեպտուալ առումով կրկնում է դեռ 2021 թվականին Թուրքիայի նախագահ Էրդողանի այն հայտարարությունը՝ Ցեղասպանության ճանաչման հարցերը պետք է որոշեն պատմաբանները։ Մի կողմ թողնենք նաև այն, որ Միրզոյանի հայտարարությունները կրկնում են 2021 թվականին Ալիևի և Էրդողանի ստորագրած «Շուշիի հռչակագրում» ամրագրված հայեցակարգը, ըստ որի՝ Բաքուն և Անկարան կարծում են, որ «պատմության խեղաթյուրումը վնաս է հասցրել տարածաշրջանում խաղաղությանն ու կայունությանը», ինչպես նաև այն, որ կողմերը «աջակցում են Թուրքիայի ջանքերին, որը «բացել է իր արխիվները» 1915 թվականի իրադարձությունների վերաբերյալ», ինչպես նաև կոչ են անում Հայաստանին և այլ երկրներին արխիվներ բացել «պատմաբանների համար այս հարցի շուրջ հետազոտություններ իրականացնելու համար»: Միրզոյանի հայտարարության հետևանքների մյուս կողմի մասին կխոսենք:

Դուրս մնալով էմոցիոնալ քննարկումներից՝ նշենք, որ այնպիսի գործոններ, ինչպիսիք են Ղարաբաղի պետականությունը, միջազգային դատական մարմիններ Ադրբեջանի դեմ հայցերը, Բաքվում, Սումգայիթում, Մարաղայում հայերի ջարդերի պատմական հիշողության պահպանումը, 1915 թվականի Հայոց ցեղասպանության հարցը Հայաստանի Հանրապետության «պաշտպանական բնագծերն են դիվանագիտական ճակատում»: Սա չհասկանալը նշանակում է պատկերացում չունենալ պետականության հայեցակարգի մասին։

Այն ամենը, ինչ հնչեցվել է, օգտագործվել է Երևանի կողմից Բաքվի և Անկարայի հետ հարաբերություններում հավասարակշռություն ստեղծելու համար։ Թուրքիան և Ադրբեջանը ստիպված էին կենտրոնացնել քաղաքական, տնտեսական և դիվանագիտական ջանքերը վերը նշված գործոններին դիմակայելու համար, որոնք ի թիվս այլ բաների, ապահովում էին հենց Հայաստանի անվտանգությունը։ Պարզ ասած՝ մենք տարիներ շարունակ թույլ չտվեցինք Բաքվին և Անկարային կենտրոնանալ Հայաստանի Հանրապետության պետականությունը քանդելու վրա։

Պաշտոնական Երևանն այսօր, հրաժարվելով վերը նշվածից, սեփական ձեռքերով հող է ստեղծում հենց Հայաստանի վրա հարձակումների համար։ Ավելին, «հարձակում» տերմինը պարզապես խոսք չէ, դա Հայաստանի հարևանների ռազմավարական մտադրությունների ֆիքսում է։

Ռազմավարական առումով Միրզոյանի բացահայտումը հայտարարություն է, որ «Հայոց պետականություն» քաղաքական նախագծի տապալման գործընթացը մտնում է իր վերջին փուլերից մեկը։ Պետությունը եղել և մնում է հայ ժողովրդի համար 1890-ականների, 1915-ի, 1920-ականների և այլ տարիների դեպքերի կրկնությունից պաշտպանվելու գործիք: Հայկական պետությունն իր զարգացման որոշակի ժամանակահատվածում, ԽՍՀՄ կազմում 70 տարվա կազմավորումից ու հզորացումից հետո կարողացավ խնդիր դնել պաշտպանել Ղարաբաղի հայերին։ Դրեց ու հաղթեց:

Այժմ, հրաժարվելով Ցեղասպանության խնդրից և դրանով իսկ պետության՝ որպես հայ ժողովրդի պաշտպանության գործիք լինելու գաղափարից, մենք կասկածի տակ ենք դնում տարածաշրջանում հայերի կոմպակտ բնակեցման նպատակահարմարությունը մեր իսկ ինքնիշխան քաղաքական միավորի շրջանակներում։

Մտածե՛ք այդ մասին…»։