Հայաստանի անդամակցությունը ԵՄ-ին կարող է բացասաբար անդրադառնալ ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների վրա. Տիգրան Մելոյան

Բարձրագույն տնտեսագիտության դպրոցի Միջերկրական հետազոտությունների կենտրոնի վերլուծաբան Տիգրան Մելոյանը Alpha News-ի հետ զրույցում անդրադարձել է Հայաստանի՝ ԵՄ-ին անդամակցելու հավանականությանը, և ինչ պետք է ակնկալի Հարավային Կովկասն ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի հարաբերություններում ճգնաժամի և Սաուդյան Արաբիայում Ռուսաստանի և ԱՄՆ-ի միջև բանակցությունների ֆոնին։

Փորձագետի կարծիքով՝ Հայաստանի անդամակցությունը ԵՄ-ին կարող է բացասաբար անդրադառնալ Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների վրա։

«Հայաստանն ի սկզբանե փորձել է մանևրել Արևմուտքի և Արևելքի միջև։ Եվ քանի որ միջազգային ասպարեզում սրվում էր Ռուսաստանի և ԱՄՆ-ի առճակատումը, Երևանը դեռ պետք է ընտրեր այդ կողմերից մեկը։ Ռուսաստանը Հայաստանի այսօրվա կուրսը սահմանում է որպես իր ինքնիշխան իրավունք։ Ռուսաստանը չի ցանկանում և չի նախատեսում միջամտել և փոխել Հայաստանի պաշտոնական իշխանությունների ներկայիս կուրսը՝ տալով նրան գործելու ազատություն։ Սա Հայաստանի, հայ ժողովրդի անձնական ընտրությունն է։ Մոսկվան պատրաստ է համաձայնել դրա հետ, բայց դրա հետևանքներն ընկնելու են հենց Հայաստանի ղեկավարության վրա»,- ասել է Մելոյանը։

Նրա խոսքով՝ Հայաստանը Եվրամիությունից ակնկալում է առաջին հերթին աջակցություն, որը ժամանակին չի ստացել Մոսկվայից։

«Եվ այստեղ Հայաստանն, ըստ էության, մտնում է ռոմանտիզմի քաղաքականության, ինչ-որ պատրանքի մեջ։ Հայաստանն ու Ռուսաստանը սերտ հարաբերություններ ունեն անվտանգության, տնտեսության ոլորտներում, սերտորեն հաստատված են մշակութային ու հումանիտար կապերը։ Եվ այստեղ կարևոր է հասկանալ, որ հենց Եվրամիություն մտնելը և ԵՄ անդամակցության թեկնածուի կարգավիճակ ստանալը Հայաստանի համար բավականին անորոշ է թվում։

Հայաստանը հսկայական աշխատանք ունի անելու, որպեսզի համապատասխանի այն նորմերին, այն սկզբունքներին, որոնք այսօր Եվրամիության կողմից ներկայացվում են որպես անհրաժեշտ միավորմանն անդամակցելու համար։ Եվ այստեղ կարևոր է նաև հաշվի առնել, որ դա կարող է բացասաբար ազդել Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների վրա։ Պետք է հաշվի առնել, թե արդյոք Հայաստանը կզրկվի այդ բոլոր արտոնություններից, որոնք ունի Եվրասիական տնտեսական միությունից դեպի ԵՄ կառույցներ իր հետագա ճանապարհին»,- նշել է Մելոյանը։

Ինչ վերաբերում է ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի միջև հարաբերությունների ճգնաժամին և ինչպես դա կանդրադառնա հարավկովկասյան տարածաշրջանի վրա, փորձագետը նշել է, որ դա կհանգեցնի ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի միասնական քաղաքականության բացակայությանը Հարավային Կովկասի տարածաշրջանի նկատմամբ։

«Այն (ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի քաղաքականությունը Հարավային Կովկասի տարածաշրջանի նկատմամբ) ի սկզբանե միասնական էր, երբ ԱՄՆ-ում իշխանության ղեկին դեմոկրատական կուսակցությունն էր՝ Ջո Բայդենի (ԱՄՆ նախկին նախագահ) գլխավորությամբ։ Եվ ԱՄՆ նախագահի պաշտոնից հեռանալուց առաջ Ջո Բայդենը բարի կամքի ինչ-որ ժեստ արեց՝ Հայաստանի հետ ստորագրելով ռազմավարական գործընկերության կանոնադրությունը։ Բայց ինչ է իրականում ենթադրում այդ խարտիայի ստորագրումը։

Իրականում դա չի ենթադրում, որ Հայաստանին ինչ-որ սպառազինություն է տրամադրվելու, որ Հայաստանի տարածքում կարող է տեղակայվել Միացյալ Նահանգների ռազմաբազան։ Այսօրվա դրությամբ նմանատիպ կանոնադրություն է ստորագրվել Ուկրաինայի հետ։

Դոնալդ Թրամփի իշխանության գալուց հետո Հայաստանը կարող է ոչինչ չստանալ անվտանգության և տնտեսության ոլորտում։ Հանրապետականները միշտ էլ ավելի քիչ ուշադրություն են դարձրել Հարավային Կովկասին։ Նրանք ունեին բոլորովին այլ առաջնահերթություններ, որոնք կենտրոնացած էին Ասիա-խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանի վրա, այլ ոչ թե իրենց մայրցամաքից ավելի նեղ և հեռավոր կետերում:

Ինչ վերաբերում է Հայաստանի եվրաինտեգրման հեռանկարներին, ապա այստեղ պետք է հասկանալ, որ ռիսկեր միշտ կան, ավտոմատ կերպով միանալու իրավունք չկա։ Թեկնածուի կարգավիճակը, որին ձգտում է Հայաստանի այսօրվա ղեկավարությունը, չի երաշխավորում ավտոմատ անդամակցությունը ԵՄ-ին։ Նույնիսկ պաշտոնական արձագանք չի եղել Բրյուսելի կողմից։ Մյունխենում ոչ մի դեկլարատիվ փաստաթուղթ չի հրապարակվել, որտեղ նշվի՝ Հայաստանն ընտրել է եվրաինտեգրման ուղին, և որ Եվրամիությունը ողջունում է այդ որոշումը»,- ասել է Մելոյանը։

Վերլուծաբանը նաև նշել է, որ Սաուդյան Արաբիայում Ռուսաստանի և ԱՄՆ-ի բանակցություններից արագ արդյունքներ սպասել պետք չէ։

«Գլխավորն այն է, որ արագ արդյունքներ չեն լինի։ Պայմանները շատ են՝ և՛ ամերիկյան, և՛ ռուսական կողմից։

Շատ հետաքրքիր է, որ Եվրամիությանը փաստացի թույլ չեն տվել մասնակցել բանակցություններին։ Հիմա գլոբալ գործընթացների, ռազմավարական հարցերի քննարկման հարց կա, որոնք կուտակվել են Ռուսաստանի և Միացյալ Նահանգների միջև։ Այստեղ կարևոր է նշել, որ Ուկրաինան այն դեպքերից մեկն է, որը պետք է քննարկեն Վաշինգտոնն ու Մոսկվան։ Օրակարգում է նաև միջուկային մրցավազքի հարցը, Ռուսաստանի նկատմամբ պետությունների պատժամիջոցային քաղաքականության հարցը և այն, թե ինչ զիջումների կարող է գնալ կողմերից յուրաքանչյուրը:

Այսինքն՝ իրականում հիմա շոշափվում են այն հարցերը, որոնց շուրջ կողմերը կարող են ինչ-որ կոնսենսուսի հասնել։ Պետք չէ խոսել արագ առաջընթացի, այդ թվում՝ Ուկրաինայի հակամարտության կարգավորման որևէ բանաձևի առկայության մասին»,- եզրափակել է Մելոյանը։