Փաշինյանը մամուլի ասուլիս տվեց Էրդողանի և Ալիևի համար

(Նույնիսկ Հայաստանի հսկայական զիջումները չեն մոտեցնում խաղաղության պայմանագրի ստորագրումը)

«Ինչո՞ւ էր Նիկոլ Փաշինյանի համար անհրաժեշտ հենց հուլիսի 16-ին կազմակերպել մամուլի ասուլիսը։ Այս հարցին պատասխանելու համար եկեք վերհիշենք վերջին մի քանի շաբաթների իրադարձությունները. հունիսի 20-ին Նիկոլ Փաշինյանն այցելեց Ստամբուլ և հանդիպեց Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հետ, հուլիսի 10-ին նա հանդիպեց Իլհամ Ալիևի հետ Աբու Դաբիում, հուլիսի 14-ին նա եռակողմ հանդիպում ունեցավ Եվրոպական խորհրդի նախագահ Անտոնիո Կոստայի և Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լայենի, ինչպես նաև Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի հետ։ Այս հանդիպումների ընթացքում ձեռք բերվեցին մի շարք համաձայնություններ, որոնք Նիկոլ Փաշինյանը պարտավոր էր լեգիտիմացնել հանրային քննարկումներում։

Պայմանավորվածություններին իր հավատարմությունն ապացուցելու համար Փաշինյանը ստիպված էր հրապարակայնորեն հայտարարել «Զանգեզուրի միջանցքը» վարձակալության տալու իր փաստացի պատրաստակամության մասին: Հիշենք, որ մի քանի օր առաջ Middle East Eye-ը հայտնել էր, որ Միացյալ Նահանգները պատրաստ է 100 տարով վարձակալությամբ ստանալ «Զանգեզուրի միջանցքը»՝ Հայաստանի տարածքի այն հատվածը, որը կապում է Ադրբեջանն ու Նախիջևանը, ու որը սահմանակից է Թուրքիային։

Եվ այսօր, իր մամուլի ասուլիսի ժամանակ, Փաշինյանը չբացառեց «միջանցքային տնտեսության» վերահսկողությունը ամերիկյան ընկերությանը փոխանցելու հնարավորությունը: Ավելին, Փաշինյանը հայտարարեց, որ «ոչ միայն Միացյալ Նահանգներն է հետաքրքրված Սյունիքի ճանապարհի աութսորսինգով, այլև ԵՄ-ն»:

Փաշինյանը պատրաստ է հանձնել միջանցքը, ու նա դա անվանում է «աութսորսինգ» և որպես արդյունավետ աութսորսինգի օրինակ է բերում Զվարթնոց օդանավակայանը: Առանց մանրամասների մեջ խորանալու, արժե ասել, որ Բաքուն գոհ չէ, բավարարված չէ նույնիսկ այս տարբերակից: Իլհամ Ալիևը ցանկանում է լիակատար և անվերապահ վերահսկողություն, ինչպես հայտնել են նույն աղբյուրները, որոնք հայտնել էին ԱՄՆ-ի կողմից Հայաստանի տարածքի մի մասը վարձակալության տալու մտադրության մասին: Հենց այդ պատճառով էլ Փաշինյանը հայտարարեց, որ «սեղանին շատ տարբերակներ կան, և իմաստ չունի խոսել խաղաղության պայմանագրի մոտալուտ ստորագրման մասին»: Բաքուն ուզում է միջանցք իր կամ Թուրքիայի վերահսկողության տակ, միաժամանակ հրաժարվելով երաշխիքներ տրամադրել, օրինակ, Նախիջևանով Հայաստանից Իրան տանող երկաթուղու անվտանգ շահագործման համար: Սա կարևոր նրբերանգ է, քանի որ չմոռանանք, որ պաշտոնապես, 44-օրյա պատերազմից հետո, խոսքը տարածաշրջանի հաղորդակցությունների ապաշրջափակման մասին էր, այլ ոչ թե Հայաստանով անցնող միջանցքի մասին։
Փաշինյանը, նշելով, որ Ռուսաստանի հետ Հայաստանի հարաբերությունները վերափոխման գործընթացում են և այլևս նախկինի պես չեն լինի, խոսեց նաև տարածաշրջանային տրանսպորտային հաղորդակցությունների ապաշրջափակման համար ստեղծված Հայաստանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի փոխվարչապետերի եռակողմ հանձնաժողովի աշխատանքի մասին։ «Հայաստանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի փոխվարչապետերի եռակողմ ձևաչափը երկար ժամանակ չի գործում և չի գործում ձեզ հայտնի հանգամանքների պատճառով, այդ թվում՝ ներկայիս տեքստի մեկնաբանության մեջ որոշակի անհամաձայնությունների, որոշակի գործնական խնդիրների և, անկեղծ ասած, որոշակի անվստահության պատճառով», — ասաց Փաշինյանը։

Ադրբեջանն ու Թուրքիան ձգտում են միջանցքին, իսկ Միացյալ Նահանգները ցանկանում է «վարձակալել այն»։ Բայց Փաշինյանը բանակցություններ է վարում այս դերակատարների հետ, չհաշված անվստահության առկայությունը, մինչդեռ Փաշինյանը անվստահություն ունի Ռուսաստանի Դաշնության նկատմամբ։ Ո՞րն է այս անվստահության պատճառը։ Գուցե այն, որ Փաշինյանը գիտի՝ Ռուսաստանի համար հետաքրքրություն ներկայացնող Հայաստանում Նիկոլ Փաշինյանը չի կարող քաղաքական գործոն լինել։ Գուցե միջանցքը հանձնելով փորձ է արվում «անհրաժեշտ դառնալ» այլ գործոնների համար։

Փաշինյանի մամուլի ասուլիսը՝ «Զանգեզուրի միջանցքի» աութսորսինգի հեռանկարների մասին դիսկուրսի հանրային օրինականացմամբ, ևս մեկ անգամ հաստատում է, որ Փաշինյանը դեմ չէ միջանցքը հանձնելուն։ Ըստ էության, Փաշինյանը նույնիսկ չի ցանկանում բոլոր տարածաշրջանային հաղորդակցությունների իրական ապաշրջափակումը, ինչպես նախատեսված է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթի 9-րդ կետով, քանի որ այն պարունակում է նաև Ռուսաստանի ԱԴԾ սահմանապահների մասին կետ։ Սակայն ԱՄՆ-ի, Թուրքիայի և Ադրբեջանի համար միջանցքի վերաբերյալ Փաշինյանը առարկություններ չունի։ Այսօր հարցը կայանում է միայն այս միջանցքի կառավարման ձևաչափի մեջ։

Մտածե՛ք այդ մասին․․․»։