Կոմիտաս Վարդապետ. սկիզբ, որ վերջ չունի

08 Հունվարի 2024, 09:10

Հայեր

Alpha News-ը շարունակում է ներկայացնել «Ալֆա պերսոնա» շարքը:

Սողոմոն Սողոմոնյանը ծնվել է 1869թ. սեպտեմբերի 26-ին (հոկտեմբերի 8-ին) Կուտինա քաղաքում, Գևորգ Սողոմոնյանի և Թագուհի Հովհաննիսյանի ընտանիքում, որբացել է վաղ տարիքում, նրան մեծացրել է տատիկը:

1881 թ. նրան 20 որբերից խլեցին և ներկայացրին կաթողիկոսին, ով իր հետ հայերեն խոսեց, բայց տղան պատասխանեց. «Ես հայերեն չեմ խոսում, եթե կուզեք՝ կերգեմ»: Երբ Սողոմոնը սկսեց երգել, նկատեց, որ կաթողիկոսը լաց է լինում։

Բացառիկ ընդունակությունների շնորհիվ Սողոմոնը արագ տիրապետեց հայերենին։ 1893 թ. ավարտել է ուսումը, ստացել քահանայական աստիճան և 6-րդ դարի նշանավոր բանաստեղծ և շարականների հեղինակ Կոմիտաս կաթողիկոսի անունը: Ստեղծել է երգչախումբ, ժողովրդական գործիքների նվագախումբ, մշակել ժողովրդական երգեր։ 1895 թ. Կոմիտասը ստացել է վարդապետի կոչում և մեկնել Թիֆլիս՝ երաժշտական ուսումնարանում սովորելու։

Հետագայում նրա կյանքը կապված էր Բեռլինի հետ, որտեղ նա սովորում էր կաթողիկոսի հովանավորությամբ։ Միջազգային երաժշտական ընկերության հրավերով դասախոսություն է կարդացել հայ եկեղեցու և աշխարհիկ երաժշտության մասին։

1899 թ. Կոմիտասը վերադառնում է Էջմիածին և սկսում երաժշտական գործունեությունը, շրջում Հայաստանի շրջաններով, ձայնագրում և մշակում հայկական ժողովրդական հազարավոր երգեր: 1910 թ. Կոմիտասը մեկնում է Կ. Պոլիս, որտեղ ստեղծում է «Գուսան» խառը երգչախումբը, որը մեծ ժողովրդականություն էր վայելում:

1-ին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ թուրքական կառավարությունը հայ ժողովրդին ոչնչացնելու հրեշավոր ծրագիր իրականացրեց։ 1915թ. ապրիլին Կոմիտասին ձերբակալեցին հայ մտավորականության այլ ներկայացուցիչների հետ միասին։ Նա ականատես եղավ ազգի լուսավոր մտքի ոչնչացմանը և վերապրած մղձավանջն անջնջելի հետք թողեց նրա հոգում։

Հայ երաժշտության հանճարն իր վերջին հանգրվանն է գտել Փարիզի Վիլ-Ժուիֆ բուժարանում, որտեղ անցկացրել է 20 տարի: Մեծն Կոմիտասը մահացել է 1935 թ. հոկտեմբերի 22-ին։

1936 թ. նրա աճյունը տեղափոխվել է Հայաստան և հողին հանձնվել Երևանում՝ մշակույթի գործիչների պանթեոնում: