Ինչի՞ն են պատրաստում Հայաստանը՝ սահմանին իրավիճակի սրմամբ ու Սահմանադրության փոփոխությամբ

(Ապահայկականացում և կապիտուլյացիան՝ սպասվող գործընթացները բնութագրող հիմնական հասկացություններ)

Քաղաքագետ Բենիամին Մաթևոսյանը Alpha News-ի եթերում «Վերնագիր» հեղինակային հաղորդման ընթացքում ներկայացրել է թեմայի շուրջ մասնագիտական վերլուծություն, որում մասնավորապես ասվում է․

«Ընդամենը մի քանի օր է անցել այն բանից հետո, երբ Իլհամ Ալիևը և մի շարք հայ պաշտոնյաներ հայտարարեցին, որ «երկու պետությունների միջև սահմանները հանգիստ են, սահմանին խաղաղություն է, և մնում է այս խաղաղությունը թղթի վրա ամրագրելը», երբ առավոտյան Հայաստանի ՊՆ-ից հաղորդագրություն է ստացվել, որ Ներքին Հանդի ուղղությամբ ադրբեջանական զինուժի կրակի հետևանքով հայկական կողմը, նախնական տվյալներով, ունի 2 զոհ և վիրավորներ։

Տեղի ունեցածը պատահականություն չէ, այլ օրինաչափություն։ Հիշեք, որ 2020 թվականի պատերազմից առաջ Նիկոլ Փաշինյանը նույնպես պարծենում էր, որ տասնամյակների ընթացքում առաջին անգամ ԼՂՀ և Ադրբեջանի զորքերի շփման գծում ամիսներ շարունակ բախումներ չեն գրանցվել։ Միայն ավելի ուշ պարզ դարձավ, որ ադրբեջանական կողմն օգտագործել էր դադարը ինժեներական աշխատանքների համար, որոնք արդյունք տվեցին 44-օրյա պատերազմի ընթացքում։ Պատմությունը կրկնվում է Հայաստանի դեպքում, ինչը մեզ ստիպում է ենթադրել, որ Հայաստանին նույնպես պատրաստում են կապիտուլյացիայի։

Բայց Հայաստանը կապիտուլյացիայի հասցնելու համար բավական չէ պարբերաբար կրակել հայկական Զինված ուժերի դիրքերի ուղղությամբ, ակնհայտ է, որ գործընթացը պետք է շատ ավելի խորը լինի, և առաջին հերթին Հայաստանը աշխարհաքաղաքական իմաստով պետք է միայնակ մնա. պետք է դառնա աշխարհաքաղաքական որբ՝ առանց դաշնակիցների և ցածր դիմադրողականությամբ։

Ի՞նչ է նշանակում «աշխարհաքաղաքական որբություն». Հայաստանը պետք է դառնա ապադաշինքային պետություն, ինչը նշանակում է, որ պաշտոնական Երևանը պետք է դադարեցնի անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, ինչը կհանգեցնի Ռուսաստանի Դաշնության և Հայաստանի Հանրապետության միջև բարեկամության, համագործակցության և փոխօգնության պայմանագրի դրույթների վերանայմանը (ստորագրվել է 1997թ)։ Ինչն իր հերթին կարող է բարձրացնել Հայաստանից թե՛ ռուսական սահմանապահ զորքերի, թե՛ 102-րդ ռազմաբազայի դուրսբերման հարցը։

Բայց որտեղի՞ց կարող է սկսվել այս գործընթացը: Գործընթացը կարող է սկսվել և սկսվելու է սահմանադրական փոփոխություններից, ու դա արդեն անուղղակիորեն հաստատել է Նիկոլ Փաշինյանը։

Չորեքշաբթի օրը՝ փետրվարի 7-ին, Ազգային ժողովում պատասխանելով ընդդիմության այն մեղադրանքներին, թե նոր Սահմանադրության ընդունման նախաձեռնված գործընթացը կապված է պաշտոնական Բաքվի հետ վարվող բանակցային գործընթացի հետ, Փաշինյանը հրապարակավ ներկայացրեց Ադրբեջանի հետ խաղաղության պայմանագրի համաձայնեցված կետի մասին։ «Խաղաղության պայմանագրի տեքստի մեջ կա մի համաձայնեցված հոդված, որտեղ ասվում է, որ կողմերը չեն կարող հղել իրենց օրենսդրությանը՝ այս պայմանագրով ստանձնած որևէ պարտավորություն չկատարելու համար», — ասաց Փաշինյանը։ Բայց այս դեպքում հարց է առաջանում՝ ինչո՞ւ է փոխվում Սահմանադրությունը, և ի՞նչ կապ ունի Հայաստանի կապիտուլյացիայի նախապատրաստությունն այս ամենի հետ։

Այս հարցի պատասխանը մի քանի ամիս առաջ տվել էր ՀՀ Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը՝ հայտարարելով, որ Հայաստանը դիտարկում է ապադաշինքային պետության կարգավիճակի ընտրության հնարավորությունը։ Իսկ ահա երկրի ապադաշինքային կարգավիճակն ապահովելու համար սահմանադրական փոփոխություններ են անհրաժեշտ:

Սահմանադրական ակնկալվող հանրաքվեին Փաշինյանը փաստացի (ինչպես 2021-ին՝ ԱԺ արտահերթ ընտրությունների ժամանակ) զանգվածներին կներքաշի իր քաղաքականության լեգիտիմացման գործընթացում և քաղաքական պատասխանատվությունն իրենից կփոխանցի ժողովրդին։ Որից հետո, սահմանադրական հանրաքվեի արդյունքների վրա հղում անելով, Փաշինյանը կարող է նախաձեռնել «Հայաստանին ոչ դաշինքի կարգավիճակ տալու» գործընթացը, որի փուլերի մասին արդեն գրել ենք վերևում։

Արդյունքում, Հայաստանը, մնալով առանց ՀԱՊԿ-ի, առանց Ռուսաստանի Դաշնության ռազմաքաղաքական օգնության և իր երկրի տարածքում ռուսական ռազմական ներկայության, ու կդառնա Բաքվի և Անկարայի համար հեշտ զոհ։

Ալիևի և Էրդողանի համար շատ կարևոր է վստահ լինել, որ Հայաստանին օգնությունը ոչ մի տեղից չի գա, և Հայաստանի Հանրապետության համար արտադաշնակցային կարգավիճակ ապահովելը հենց այն երաշխիքն է, որի կարիքն ունեն պաշտոնական Բաքուն և Անկարան, այդ քաղաքական հնարքը նաև թույլ կտա Հայաստանի ժողովրդին մոլորեցնել սպասվող գործընթացների իրական արմատական ​​պատճառների վերաբերյալ:

Ահա թե ինչու է փոխվում Սահմանադրությունը, դրա համար էլ Հայաստանին արտադաշնակցային կարգավիճակ տալու թեման մտցվել է հանրային դիսկուրս։ Փաստորեն, ոչնչացվում է «անվտանգության հովանոցը», որը երկար տարիներ ապահովում էր Հայաստանի Հանրապետության տարածքային ամբողջականությունն ու ինքնիշխանությունը։ Ինչն իր հերթին նշանակում է, որ «քաղաքական որբությունը» կհանգեցնի Հայաստանի Հանրապետության ներկայիս տարածքների հայաթափմանը։

Հայաստանին չեն պատրաստում Բաքվի հետ խաղաղության պայմանագիր ստորագրելուն: Ավելին, Հայաստանին չեն պատրաստում պատերազմին Ադրբեջանի հետ։ Հայաստանին պատրաստում են կապիտուլյացիայի, որից հետո Փաշինյանը ՀՀ ժողովրդին կներկայացնի հետևյալ երկընտրանքը՝ կյանք, թե պետություն:

Ինչ վերաբերում է սահմանին իրավիճակի ներկայիս սրմանը (որի մասին տարեսկզբին գրում էր ամերիկյան Stratfor-ը՝ բացահայտ հայտարարելով, որ Ադրբեջանում նախագահական ընտրություններից հետո էսկալացիայի նոր փուլ է սկսվելու), ապա ներքաղաքական գործընթացների տեսակետից, սա պատճառ է, որ Փաշինյանը ակտիվացնի նոր Սահմանադրության ընդունման և Հայաստանի ներկայիս անվտանգության համակարգի փլուզման գործընթացները:

Մտածե՛ք այդ մասին…»: