Աքսորյալի կտավ. ինչպես Ժակ Իխմալյանը հեռվից նկարեց իր հայրենիքը

Ժակ Գարբիսի Իխմալյանը ծնվել է 1922 թ․ հունիսի 30-ին Ստամբուլում, հայկական ընտանիքում։ Նրա հայրը՝ Գարբիսը, նկարում էր երեխաների համար և առաջինն էր, որ որդու համար բացահայտել է ստեղծագործական աշխարհը։ Փոքրիկ Ժակը երազում էր ոչ թե քաղցրավենիքի, այլ մատիտների մասին, և ձեռքի տակ հայտնվող ամեն ինչ՝ նույնիսկ հոր ծխախոտի տուփերը, վերածում էր կտավի։

Կրթությունը ստացել է Ստամբուլի Գեղարվեստի ակադեմիայում, որտեղ սովորել է ֆրանսիացի նկարիչ Լեոպոլդ Լևիի մոտ։ Սակայն արդարության հանդեպ նրա սերը և կոմունիստական շարժմանը ներգրավվածությունը նրան արժեցան ազատություն և ակադեմիական կարիերա: 1949 թ․ բանտարկվելուց հետո նա լքեց Թուրքիան։ Աքսորական կյանքը նրան տարավ Սիրիա, Լիբանան, Լեհաստան, Չինաստան, իսկ 1961 թ․՝ Ռուսաստան, որտեղ նա թուրքերեն է դասավանդել Մոսկվայի արևելյան լեզուների ինստիտուտում։

Ժակ Իխմալյանը նաև ԽՍՀՄ նկարիչների միության անդամ էր։

Նրա արվեստը հայկական մանրանկարչության, արևելյան զարդանկարչության, մոդեռնիզմի և ներքին քնարականության նուրբ միաձուլումն է։ Նկարազարդել է գրքեր, ստեղծել գրաֆիկա, նկարել դիմանկարներ։ Ժակ Իխմալյանի ստեղծագործությունները լի են լույսով, բարությամբ և խորը մարդասիրությամբ։ Նրա կյանքում առանձնահատուկ տեղ է զբաղեցրել Նազիմ Հիքմեթի հետ ընկերությունը, ով ասել է. «Մի օր ես քո նկարներին արժանի բանաստեղծություններ կգրեմ»։

Իր տաղանդի միայն մի կողմի մասին Ժակ Իխմալյանը երբեք չի խոսել. նա բանաստեղծ էր։ Դա զգացվում էր նրա ստեղծագործությունների յուրաքանչյուր տողում, պոեզիան «սփռված էր» նրա կտավների վրա։ Բայց այն ելք գտավ նաև բառերի մեջ։ Նկարչի համեստության պատճառով նրա տեքստերը՝ իմաստուն, երազկոտ, փիլիսոփայական, առաջին անգամ տպագրվել են միայն հետմահու՝ 1979 թ-ին։

Ժակ Իխմալյանը մահացել է 1978 թ․ Մոսկվայում, սակայն թաղվել է Երևանում՝ քաղաք, որին ձգտում էր ողջ կյանքում։