Նա «վտանգավոր ազատ մարդ էր». Սերգեյ Փարաջանովն ու նրա ուղին

08 Հուլիսի 2023, 16:10

Հայեր

Սերգեյ Փարաջանովը Խորհրդային կինեմոտոգրաֆի պատմության մեջ ամենակուլ ռեժիսորներից և նշանակալի դեմքերից մեկն էր։ Նա մաեստրո է և հանճար, հենց այդպես էլ ընկերները նրան անվանում էին: Եվ նրա ուղեկիցներն էին այնպիսի պաշտամունքային անձնավորություններ, ինչպիսիք են Ֆեդերիկո Ֆելինին, Միքելանջելո Անտոնիոնին, Ժան-Լյուկ Գոդարը, Անջեյ Վայդան, Իվ Սեն Լորանը, Անդրեյ Տարկովսկին:

Սերգեյ Փարաջանովը եղել է ռեժիսոր և սցենարիստ, դերասան և նկարիչ, քանդակագործ և կոմպոզիտոր, դիմահարդար և պարուսույց: Նա շատ էր սիրում ստեղծագործել և հորինել ոչ միայն արվեստում։

Փարաջանովը առասպելներ էր ստեղծում սեփական կյանքի մասին և պատմում բոլորին։ Նա հայտնի էր էքսցենտրիկ չարաճճիություններով, կատակներով և սկանդալներով։ Բայց ամենից առաջ, ինչպես ասել է կինոքննադատներից մեկը, նա «վտանգավոր ազատ մարդ էր»։

Ի դեպ, Փարաջանովը ծնվել է Թիֆլիսում (այժմ ՝ Թբիլիսի)։ Սովորել է չորս բուհերում։ Դրանց թվում են երկաթուղային տրանսպորտի ինստիտուտը, Թբիլիսիի և Մոսկվայի կոնսերվատորիաները, Կինեմատոգրաֆիայի համամիութենական պետական ինստիտուտը:

Ստեղծագործողը իսկական նկարիչ էր և չէր սահմանափակվում միայն էկրանով։ Նա ուղղակիորեն և կտրուկ հակադրվել է սովետական իշխանություններին և պարբերաբար քննադատել նրանց ռեժիմը, երբեմն բացահայտ, երբեմն գաղտնի: Իր համառության և շիտակության պատճառով Փարաջանովը մշտապես ենթարկվել է գրաքննության, և նրա հավանությանը ներկայացված սցենարներից շատերը մերժվել են քաղաքական պատճառներով։

2004 թվականին ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից հռչակվել է Սերգեյ Փարաջանովի տարի, իսկ մաեստրոյի անունով կոչվել է նաև աստղ: