Թունավոր գրասենյակը. ինչպե՞ս Սփյուռքի գործերի պատասխանատուն շարունակում է թույն սրսկել

«Ով տիրում է սփյուռքին, նա է տիրում Հայաստանի Հանրապետության ապագային»․ գաղափար, որը շատ լավ հասկացել է Սփյուռքի գործերի պատասխանատու Զարեհ Սինանյանը։

Կարեն Շահե Ճինպաշյան

Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների ամենահայաշատ ու հայաշատ նահանգի՝ Կալիֆոռնիայի համալսարաններից մեկի սրահներում, Հայաստանի Հանրապետության Սփյուռքի գործերի գլխավոր հանձնակատարի գրասենյակի ղեկավար Զարեհ Սինանյանը անցկացրել է մտերմիկ և փակ դռներով հանդիպում հայ ուսանող երիտասարդների հետ։ Տասնյակից ոչ ավելի հայ երիտասարդներ, որոնք անդամակցում են իրենց համալսարանի Հայ ուսանողական կազմակերպությանը (Armenian Student Association), գաղտնի հավաքվել էին՝ Երևանից ժամանած պետական պաշտոնյայի հետ զրույց ունենալու համար։

Մասնակիցների խումբը հենց այն երիտասարդներն են, որոնք ակտիվորեն պայքարում են արցախահայության իրավունքների վերականգնման համար։ Այն խումբը, որը ոչ մի առիթ չի բաց թողնում միջազգային հարթակներում բարձրաձայնելու իր հայրենիքի դեմ իրականացվող դավադրություններն ու մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումները։ Նույն այդ երիտասարդներն են, որոնք իրենց անձնական կյանքը զոհաբերում են կազմակերպչական աշխատանքի համար՝ փորձելով թեկուզ փոքր բարելավում ապահովել Հայաստանի Հանրապետության ծանր իրականության մեջ։

Այս խումբը հավատում էր, որ հանդիպումը պիտի ոգևորի ու խրախուսի նրանց՝ ավելի մեծ նվիրումով շարունակելու աշխատանքը Հայաստանի Հանրապետության բարելավման ուղղությամբ։ Սակայն այդ սպասումները փլուզվում են, երբ նրանք լսում են կանխամտածված, թուրքամետ լոզունգներ՝ պարտության ընդունում, հայ ռազմագերիների և քաղաքական բանտարկյալների հարցի անտեսում, տասնամյակների պահանջներից հրաժարում, քրիստոնեական արժեքների մերժում և ազգային ինքնագիտակցության ուրացում։

Զարեհ Սինանյանը՝ Հայաստանի Հանրապետության «Սփյուռքի գործերի գլխավոր հանձնակատարը», այլևս չի սահմանափակվում իր գործունեությամբ մեծ դահլիճներում։ Նա սկսել է աշխատել փակ, ընտրված շրջանակների հետ՝ հատկապես ուսանողների։ Այս ռազմավարական փոփոխության պատճառներից մեկը տարիներ շարունակ իր հանրային ծրագրերի ու միջոցառումների դեմ եղած դիմադրությունն է։ Այս կերպ կանխվում են հակազդեցությունները, և հանրությունը զրկվում է նրա ստերը բացահայտելու հնարավորությունից։

Այսպիսով, նա ոչ թե կամուրջ է դառնում Հայաստանի Հանրապետության և սփյուռքի միջև, այլ ակտիվորեն աշխատում է դրանց հարաբերությունների քայքայման և թուլացման ուղղությամբ։ Սինանյանը վերածվում է սփյուռքում Արցախյան հարցի մոռացության քարոզչության առաջամարտիկի և Փաշինյանի իշխանության կամակատար գործիքներից մեկի։ 2019 թվականին նշանակվելով իր ներկայիս պաշտոնում՝ նա շարունակաբար տարածում է ապատեղեկատվություն և պառակտիչ թեզեր, որոնք նպաստում են սփյուռքի թուլացմանն ու քայքայմանը՝ այն Հայաստանի քաղաքական կյանքին միավորելու փոխարեն։

Երբեմնի սփյուռքահայ, այսօր՝ դավաճան իշխանության կամակատար, Սինանյանը իր քաղաքական գործունեությունը սկսել է Կալիֆոռնիայի Բըրբենք քաղաքի Հայ դատի հանձնախմբում՝ նպատակ ունենալով այդ կառույցի կապերն ու հնարավորությունները օգտագործել՝ ԱՄՆ բարձր քաղաքական շրջանակներ մուտք գործելու համար։ 2013 թվականին նա առաջադրվեց Գլենդելի քաղաքապետի պաշտոնում և Հայ դատի կառույցների միջոցով կարողացավ ստանալ ազդեցիկ անձանց աջակցությունը։ Ավելի ուշ, նույն այն կազմակերպությունները, որոնք այսօր Սինանյանը թիրախավորում ու վարկաբեկում է, ժամանակին մեծ դեր են ունեցել նրա քաղաքական ձևավորման մեջ։ Սակայն ժամանակը ցույց տվեց, որ այդ նախաձեռնությունը լիակատար ձախողում էր։

Ավելին՝ 2013 թվականի ընտրարշավի ընթացքում հրապարակվեցին Սինանյանի նախկին գրառումները, որոնք պարունակում էին ռասայական, կրոնական, դավանական, սեռային և կանանց նկատմամբ ատելություն տարածող արտահայտություններ։ Այս խայտառակությունը լրջորեն վնասեց նրա քաղաքական հնարավորություններին ԱՄՆ-ում։ Բազմաթիվ հայ և օտար քաղաքական գործիչներ հեռացան նրանից՝ հետ վերցնելով իրենց աջակցությունը։ Սկզբում նա փորձեց անտեսել սկանդալը, սակայն հետագայում ստիպված եղավ հրապարակել «զղջման» հայտարարություն, որը փաստացի դարձավ նրա քաղաքական գործունեության դամբարանաքարը ԱՄՆ-ում։

Արդյունքում՝ ամերիկյան քաղաքական դաշտում փակված հնարավորությունները նրան բերեցին Հայաստան, որտեղ 2019 թվականին ընդգրկվեց Փաշինյանի վարչակազմում և ստանձնեց Սփյուռքի գործերի գլխավոր հանձնակատարի պաշտոնը։ Պաշտոն, որը լիովին համապատասխանեցվեց նրա կերպարին։ Նրան հանձնարարվեց զբաղվել հենց այն սփյուռքյան կազմակերպությունների «վերաձևմամբ», որոնք տարիներ առաջ աջակցել էին իրեն։ Եվ նա սկսեց սերմանել բաժանում, խեղաթյուրել սփյուռքի պատմական ուժն ու կասկածի տակ դնել դարավոր աշխատանքը՝ ի նպաստ Ազատ, Անկախ և Միացյալ Հայաստանի։

Այն գրասենյակը, որը պետք է զբաղվեր մշակութային ժառանգության պահպանմամբ, Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչմամբ և հայրենադարձության խթանմամբ, այսօր՝ Փաշինյանի ղեկավարությամբ և Սինանյանի կամակատարությամբ, վերածվել է պետական բյուջեից սնվող ապատեղեկատվության կենտրոնի։

Վերադառնալով Սինանյանի հանդիպմանը Հայ ուսանողական կազմակերպության անդամների հետ՝ նշենք, որ այցի ընթացքում նրան հանձնարարված էր չորս հիմնական թեզ տարածել երիտասարդների շրջանում.

ա. «Արցախը մերը չէ, էջը փակված է»
Սինանյանը ներկայացնում է Արցախը որպես Հայաստանի վերահսկողությունից դուրս տարածք, որի հետ այլևս կապ չունենք և պետք է մոռանանք այն։ Նա պնդում է, թե Արցախի հարցի բարձրաձայնումը ծայրահեղական է և վտանգավոր Հայաստանի Հանրապետության համար։

բ. «Ռազմագերիների և քաղաքական բանտարկյալների ազատ արձակումը երկրորդական է»
Սինանյանը բազմիցս շեշտել է, որ Բաքվի բանտերում պահվող հայ ռազմագերիների, անհետ կորածների և քաղաքական բանտարկյալների վերադարձը առաջնահերթ խնդիր չէ։

գ. «Խաղաղությունը պահանջում է զիջում»
Միակողմանի զիջումները ներկայացվում են որպես «քաջություն», իսկ ազգային իրավունքների պաշտպանները՝ որպես ծայրահեղականներ և վտանգավոր տարրեր։

դ. «Սփյուռքը գործ չունի Հայաստանի քաղաքականության մեջ»
Սփյուռքի փորձն ու ներուժը օգտագործելու փոխարեն՝ գրասենյակը իրականացնում է «փող տուր, բայց մի խառնվիր» քաղաքականություն։

Երբ Սինանյանը խոսում է, կարելի է պատկերացնել հայերեն խոսող թուրք կամ ադրբեջանցի քարոզչի, որի միակ նպատակը Հայաստանի պետականության թուլացումն է։ Նրա ուղերձները նպաստում են Ադրբեջանի հանցագործությունների անպատասխան մնալուն՝ ճանապարհ հարթելով նոր ցեղասպանությունների համար։

Այն ուսանողները, որոնք լուռ չմնացին և բարձրաձայնեցին իրենց մտահոգությունները, արժանի են բարձր գնահատանքի։ Դուք իրավացի եք, դուք արդար եք, դուք հայրենասեր եք, և դուք եք սփյուռքի փրկարար ուժը։ Ժամանակը ամեն ինչ իր տեղը կդնի․ լռողները կմոռացվեն, իսկ պայքարողները կմնան պատմության մեջ։

Այսօր մենք կանգնած ենք վտանգավոր իրականության առաջ, երբ Սփյուռքի գործերի գլխավոր հանձնակատարը չի ներկայացնում սփյուռքը, այլ իշխանության թույնն է մեր ականջներում։ Դիմադրությունը անհրաժեշտ է, պայքարը՝ կենսական։ Սփյուռքի պարտքն է մերժել թուրքամետ, կործանարար քարոզը և բարձրաձայնել Արցախի վերադարձի, քաղբանտարկյալների ազատ արձակման, ցեղասպան Ադրբեջանի պատասխանատվության և Ազատ, Անկախ ու Միացյալ Հայաստանի տեսլականի պահանջը։