Փաշինյանի հայ-ամերիկյան թղթե շերեփը

( Ի՞նչի կհանգեցնի ԱՄՆ-ի հետ ռազմավարական գործընկերության համաձայնագրի ստորագրումը)

Քաղաքագետ Բենիամին Մաթևոսյանն Alpha News-ի եթերում «Վերնագիր» հեղինակային հաղորդման ընթացքում ներկայացրել է թեմայի շուրջ մասնագիտական վերլուծություն, որում մասնավորապես ասվում է. 

«Հունվարի 14-ի առավոտյան հայտնի դարձավ, որ ՀՀ արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանը և ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենը կստորագրեն փաստաթուղթ՝ Հայաստանի և ԱՄՆ-ի միջև ռազմավարական գործընկերության մասին:

Տեղեկատվությունը տարբեր տեսակետներ առաջացրեց հայ հասարակությունում և փորձագիտական շրջանակներում: Այն հայտարարություններից, որ փաստաթուղթը պատմական է լինելու և եվրատլանտյան ընտանիքին ինտեգրվելու դուռ է բացելու Հայաստանի համար, մինչև հայտարարություններն այն մասին, որ ԱՄՆ-ը Հայաստանին անվտանգության, ռազմական օգնության որևէ երաշխիք չի տրամադրելու, չի վաճառի կամ մատակարարի զենք և զինամթերք:
Կարևոր է սակայն, որ անկախ այն փորձագետների քաղաքական նախասիրություններից, որոնք մեկնաբանում են այս իրադարձությունը, բոլորը միակարծիք են՝ ՀՀ-ն կարող է ունենալ խնդիրներ փաստաթղթի կյանքի կոչման հարցում՝ ԱՄՆ նախագահի վարչակազմի փոփոխության պատճառով: Այս մտավախությունները սրվեցին հատկապես ԱՄՆ հեռացող նախագահ Ջո Բայդենի մամուլի ասուլիսի և դրան հաջորդած իրադարձությունների ֆոնի վրա:

Մի կողմից Բայդենը հայտարարել է, որ իր վարչակազմը հիմք է դրել Ուկրաինայի «լուսավոր ապագայի» համար, մյուս կողմից ամերիկյան ԶԼՄ-ները, հղում անելով իրազեկ աղբյուրներին, հայտնել են, որ ԱՄՆ նորընտիր նախագահ Դոնալդ Թրամփը շահագրգռված չէ Ուկրաինայի ճակատագրով և հակամարտությունը ռազմավարական կարևորություն չի համարում ԱՄՆ շահերի համար: Այս իրավիճակում ԱՄՆ-ի հետ ռազմավարական գործընկերության վրա հույսը դնելը, որ ԱՄՆ նոր վարչակազմը կհետևի Բայդենի վարչակազմի քաղաքականությանը՝ նման է աշխարհաքաղաքական ինքնասպանության: Բայց ունենք այն, ինչ ունենք…
Եթե փորձագետների գնահատականները ճիշտ են, և Երևանի ու Վաշինգտոնի միջև անվտանգության ոլորտում համագործակցությունը ենթադրում է միայն խորհրդատվական ծրագրերի աջակցություն, զինվորականների միջև փոխգործակցության միջոցառումներ, ապա առաջանում է օրինական հարց՝ կարող է արդյոք այդ պայմանագիրը փոխարինել ոչ միայն ՌԴ-ի հետ ռազմաքաղաքական դաշինքին, այլևԻրանի հետ հնարավոր պայմանագրին:

Հավանաբար, Իրանում տեղյակ էին Փաշինյանի կառավարության մտադրությունների մասին, և Իրանի Իսլամական Հանրապետության ազգային անվտանգության գերագույն խորհրդի քարտուղար Ալի Աքբար Ահմադիանի վերջին այցը փորձ էր ՀՀ-ին առաջարկել այլընտրանք՝ ռազմատեխնիկական և ռազմաքաղաքական համագործակցություն Թեհրանի հետ, որն իր հերթին շուտով կստորագրի ՌԴ-ի հետ համապարփակ գործընկերության պայմանագիր: Սակայն Նիկոլ Փաշինյանն ընտրել է «թղթե շերեփը»։

Փաշինյանն, իհարկե, կարող է այս փաստաթուղթը համարել անձնական անվտանգության որոշակի երաշխիք: Բայց 2009 թվականին Վրաստանի նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլին նույնպես ստորագրել էր նմանատիպ փաստաթուղթ Վաշինգտոնի հետ: Բայց այդ փաստաթուղթը նրան չփրկեց: Միաժամանակ պայմանագիրն, օբյեկտիվորեն, կարող է դառնալ Երևան-Մոսկվա հարաբերությունների լարվածության նոր կետ, որը կարող է օգտագործել Բաքուն և իրականացնել ագրեսիա ՀՀ-ի դեմ:

Մտածե՛ք այդ մասին…»։