Արդյոք Փաշինյանը պետք է զգուշանա «կանանց գումարտակից»

(Զելենսկու պատմությունը մոտենում է ավարտի՞ն)

«Ժամանակակից աշխարհաքաղաքականության մեջ նկատվում է մի հստակ մեթոդաբանություն, որը կարելի է անվանել Արևմուտքի «քաղաքական բիզնես»։ Այն կայանում է նրանում, որ կոռուպցիայի դեմ պայքարի գործիքներն ու ուժային բլոկի վերահսկողությունը օգտագործվում են որպես ռազմավարական լծակներ՝ Արևմուտքի շահերի տիրույթում գտնվող երկրների քաղաքական վերնախավերին կառավարելու և հետագայում փոխարինելու համար։ Այս ռազմավարության ամենավառ օրինակն է Ուկրաինայում առկա իրավիճակը, որը լրացվում է Վրաստանի պատմական նախադեպով և Հայաստանի համար պոտենցիալ ռիսկերով։

Ուկրաինայում վերջին իրադարձությունները ցույց են տալիս, թե ինչպես կարող են արտաքին խաղացողները հակակոռուպցիոն կառույցների վերահսկողությունն օգտագործել ներքին քաղաքականությունը «նրբորեն» կարգավորելու և գործող առաջնորդին մանիպուլյատիվ կերպով «դուրս գրելու» համար։

Կոմպրոմատի հրապարակման գործում կենտրոնական դեր է հատկացված այն կառույցներին, որոնք ունեն Ուկրաինայի Նախագահի գրասենյակից բարձր ինքնավարություն և ակտիվորեն լոբբինգի են ենթարկվել Արևմուտքի կողմից. դրանք են Ուկրաինայի Ազգային հակակոռուպցիոն բյուրոն (NABU) և Մասնագիտացված հակակոռուպցիոն դատախազությունը (SAPO)։ Ճգնաժամի սրացումը, որն օգտագործվում է գործող իշխանությանը թուլացնելու համար, հատկապես նկատելի դարձավ 2023 թվականի աշնանը և շարունակվեց 2024 թվականի սկզբին, երբ ակտիվորեն հրապարակային դաշտ նետվեցին բարձրագույն էշելոններում առկա կոռուպցիայի մասին նյութեր։ Սակայն իրավիճակը գագաթնակետին հասավ վերջին օրերին։

Առաջացած աղմուկը վերաբերում էր Պաշտպանության նախարարությունում տեղի ունեցած հափշտակություններին (պարենի, զինամթերքի գնումներ), իսկ վերջին սկանդալը՝ էներգահամակարգում տեղի ունեցած հափշտակության մասին էր։

Այս տվյալների հրապարակումը (Զելենսկու ընկեր Թիմուր Մինդիչի կապի մասին էներգետիկ գողության հետ) Վաշինգտոնի կողմից վերահսկվող NABU-ի և SAPO-ի կառույցների միջոցով բացասական հասարակական կարծիք է ձևավորում Վլադիմիր Զելենսկիի անարդյունավետության մասին և նվազեցնում նրա միջազգային լեգիտիմությունը։ Պատահական չէ, որ վերջին օրերին Զելենսկին սկսել է խոսել Ռուսաստանի հետ բանակցությունները վերսկսելու մասին։ Սա կարող է մեկնաբանվել որպես իր անփոխարինելիությունը ցուցադրելու փորձ՝ որպես մի գործիչ, որը կարող է ռազմավարական կարևոր, բայց քաղաքականապես բարդ մանևրներ իրականացնել՝ այդպիսով ընդգծելով իր պիտանելիությունը արտաքին «մենեջերների» համար։ Բազմաթիվ վերլուծաբաններ համակարծիք են. մոտենում է այն պահը, երբ նա կուղարկվի «պատմության դասագրքեր»՝ զրկվելով քաղաքական կարգավիճակից։

Արևմուտքն, ընդհանուր առմամբ, սիրում է «օգտահանել մաշված քաղաքական ակտիվները»։ Վրաստանի նախկին նախագահ Միխեիլ Սահակաշվիլիի ճակատագիրը քաղաքական ակտիվի օգտահանման մեխանիզմի դասական օրինակ է այն բանից հետո, երբ նա սպառում է իր ռեսուրսը։ Սահակաշվիլին՝ 2003 թվականի «Վարդերի հեղափոխության» առանցքային մասնակիցը և 2008 թվականին Ռուսաստանի Դաշնության հետ պատերազմ հրահրած արևմտամետ առաջնորդը, պաշտոնից հեռանալուց և նրա կուսակցության ընտրություններում պարտությունից հետո լքեց երկիրը։ Նրա վերադարձը Վրաստան 2021 թվականի հոկտեմբերին ձեռնարկվեց ռևանշի հույսով, սակայն արևմտյան «մենեջերները» նրան իրական ու զգալի աջակցություն չցուցաբերեցին՝ հեռու մնալով նրանից։ Սա թույլ տվեց վրացական իշխանություններին անհապաղ ձերբակալել նրան նախկինում հեռակա կարգով կայացված դատավճիռներով (իշխանության չարաշահում)։ Այսօր Սահակաշվիլին բանտում է՝ կորցնելով գրեթե ամբողջ քաղաքական կապիտալը։ Այս սցենարը ցույց է տալիս, որ Արևմուտքին հավատարմությունը չի երաշխավորում պաշտպանություն՝ կորցնելուց հետո արդիականությունը, ռազմավարական արժեքը և քաղաքական իշխանությունը։

Հայաստանում Արևմուտքի «քաղաքական բիզնեսի» մեթոդները կարող են իրականացվել ուժային հիմնական գերատեսչությունների նկատմամբ վերահսկողության միջոցով։ Ստեղծված իրավիճակը թույլ է տալիս ասել, որ Գլխավոր դատախազության, Ներքին գործերի նախարարության և Արդարադատության նախարարության առանցքային դեմքերը կարող են ավելի լոյալ լինել ԱՄՆ դեսպանատան շահերին, քան Նիկոլ Փաշինյանին։

Այս միտումը դրսևորվում է առանցքային պաշտոններում կանանց կենտրոնացմամբ, որոնց վերլուծաբանները կոչել են «կանանց գումարտակ»։ Այս նշանակումները, ինչպես նշվում է, ակտիվորեն լոբբինգի են ենթարկվել Հայաստանի միջազգային գործընկերների՝ ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի կողմից, ինչը նրանց հեշտացնում է գերատեսչությունների նկատմամբ վերահսկողությունը բարեփոխումների ծրագրերի, ֆինանսավորման և տեխնիկական աջակցության միջոցով։

Ուժային բլոկի առանցքային պաշտոնյաներն են.
Գլխավոր դատախազ- Աննա Վարդապետյան,
Արդարադատության նախարար- Սրբուհի Գալյան,
Ներքին գործերի նախարար- Արփինե Սարգսյան։

Դատական բարեփոխումների և իրավակարգի համար պատասխանատու պաշտոնյաները պարբերաբար հիշատակվում են ԱՄՆ դեսպանատան և «մեզ լքած» USAID-ի հետ սերտ համագործակցության համատեքստում։
Մեթոդի էությունը մնում է անփոփոխ. ստեղծվում են ինքնավար, արտաքինից վերահսկվող ինստիտուտներ, առանցքային պաշտոններում նշանակվում են լոյալ կադրեր, իսկ ինքը՝ առաջնորդը, մնում է կոմպրոմատի միջոցով «օգտահանման» սպառնալիքի տակ, եթե նա դառնում է անպետք։ Այս համատեքստում նրանց, ում վրա հույս է դնում Փաշինյանը, ոչինչ չի արժենա նրան համարել քաղաքականապես անպետք։ Արևմուտքը Ռուսաստանը չէ, և Ռոստովում ապաստան կարող է և չտրամադրվել։

Մտածե՛ք այդ մասին․.․»։