Հասմիկ Հարությունյան. ավանդույթը պահպանող ձայնը

Հասմիկ Հարությունյանը ծնվել է 1960 թվականի դեկտեմբերի 26-ին Երևանում։ Վաղ տարիքից նրա կյանքը կապված է եղել երաժշտության և բեմի հետ։ Նա ավարտել է Երևանի պետական մանկավարժական ինստիտուտը, ինչպես նաև Առնո Բաբաջանյանի անվան երաժշտական դպրոցի վոկալ երաժշտության բաժինը՝ ստանալով պրոֆեսիոնալ պատրաստվածություն օպերային թատրոնի մասնագիտությամբ։

Նրա առաջին քայլերը բեմում կապված էին Հայաստանի ազգային ռադիոյի «Ակունք» անսամբլի հետ, որի կազմում նա շրջագայել է Խորհրդային Միությունում և Եվրոպայի երկրներում՝ ունկնդրին ծանոթացնելով հայ երգի հարուստ ժառանգությանը։ Ավելի ուշ Հասմիկը դարձավ «Շողակն» ֆոլկլորային անսամբլի առաջատար մասնակիցը, որի հետ հանդես է եկել Հայաստանում, Ֆրանսիայում, Գերմանիայում, Էստոնիայում, Ռուսաստանում, Արաբական Միացյալ Էմիրություններում և ԱՄՆ-ում։ 2008 թվականին անսամբլը լայնածավալ հյուրախաղեր է ունեցել ԱՄՆ-ում և Կանադայում, ինչը համընկել է «Music From Armenia» սկավառակի թողարկման հետ:

Հասմիկը համագործակցել է նաև «Կարոտ» անսամբլի հետ՝ ձայնագրելով ավանդական երգեր։ 2009 թվականի ապրիլին նա Վրոցլավում «Giving Voice» փառատոնում ներկայացրել է հայկական օրորոցայինների համերգ և անցկացրել ժողովրդական երգի ու պարի վարպետության դասեր։ Նույն տարվա աշնանը ԱՄՆ-ում հանդես է եկել «Կիտկա» կանանց անսամբլի հետ՝ կատարելով Կոմիտասի և Հայրիկ Մուրադյանի երաժշտությունը, ինչպես նաև հայկական օրորոցայիններ։ 2010 թվականին «Շողակնի» հետ մասնակցել է Լյուբլյանայի փառատոնին և վարպետության դասեր անցկացրել եվրոպական լսարանի համար։

«Շողակն» անսամբլի երաժշտությունն ընդգրկվել է «Արարատ» ֆիլմի սաունդթրեքում, իսկ Հասմիկի «Հայկական օրորոցայիններ» սկավառակը New York Times-ի կողմից ճանաչվել է 2004 թվականի համաշխարհային լավագույն երաժշտական ալբոմներից մեկը։ Նրա ստեղծագործությունը կարևոր ավանդ է հայ երաժշտական ավանդույթի պահպանման և հանրայնացման գործում։

Բացի համերգային գործունեությունից, Հասմիկը ղեկավարում է Հայրիկ Մուրադյանի անվան ավանդական երգի և պարի մանկական անսամբլը։ Նրա ղեկավարությամբ երեխաները ծանոթանում են ժողովրդական երաժշտության ու պարի հարուստ ժառանգությանը՝ սովորելով ընկալել ավանդույթը որպես մշակույթի կենդանի մաս։

Հասմիկ Հարությունյանը հեղինակավոր ֆիգուր է հայ արվեստում։ Նրա ձայնն ու մանկավարժական գործունեությունը նպաստում են ազգային ինքնության պահպանմանը և նոր սերունդներին մշակութային արժեքների փոխանցմանը: 2010 թվականին նրան շնորհվել է Հայաստանի Հանրապետության վաստակավոր արտիստի կոչում։

Նրա կյանքն ու ստեղծագործությունը ցույց են տալիս, որ ժողովրդական երաժշտությունը կարող է լինել ոչ միայն անցյալի մաս, այլև կենդանի ներշնչանքի աղբյուր ներկայի համար։ Հասմիկ Հարությունյանը դարձել է ավանդույթին հավատարմության և դրա արդիականացման խորհրդանիշ, իսկ նրա ձայնը շարունակում է հնչել որպես հայկական մշակույթի խորության և գեղեցկության հիշեցում։