Նիկոլայ Ռիժկով. Հայաստանի ընկերը

28 Սեպտեմբերի 2025, 22:00

Հայեր

Նիկոլայ Իվանի Ռիժկովը ծնվել է 1929 թվականի սեպտեմբերի 28-ին Դոնեցկի մարզի Դիլիևկա գյուղում՝ արդյունաբերական ԽՍՀՄ-ի սրտում։ Հանքագործի որդին պատանեկությունից կլանել է աշխատանքի, կարգապահության և պատասխանատվության մշակույթը։ Ստանալով ինժեների կրթություն՝ նա գործարանային մասնագետից դարձել է ԽՍՀՄ Մինիստրների խորհրդի նախագահ՝ ուշ խորհրդային տնտեսության առանցքային ճարտարապետներից մեկը։ Նրա ոճը՝ զուսպ, գործնական, առանց ավելորդ հռետորաբանության, արտացոլում էր Խորհրդային տեխնոկրատի էությունը, որի համար արդյունքն ավելի կարևոր է, քան բարձր խոսքերը:

Բայց Ռիժկովը հայկական հիշողության մեջ մնաց ոչ թե վարչապետ, այլ մարդ, ով ամենածանր պահին կողքին էր։ 1988թ. Սպիտակի ավերիչ երկրաշարժից հետո նա ղեկավարել է հետևանքների վերացման կառավարական հանձնաժողովը: Դա պարզապես պաշտոն չէր, դա անձնական մասնակցություն էր: Նա ապրում էր Հայաստանում, շրջում էր ավերակներով, խոսում մարդկանց հետ, համակարգում օգնությունը, ռեսուրսներ էր փնտրում։

2008 թվականին Նիկոլայ Ռիժկովն արժանացել է Հայաստանի ազգային հերոսի կոչման: Դա երախտագիտության, բայց նաև ճանաչման ժեստ էր. նա դարձավ հայոց պատմության մի մասը։

ԽՍՀՄ փլուզումից հետո Ռիժկովը շարունակել է աջակցել Հայաստանին՝ որպես Պետդումայի պատգամավոր, որպես հասարակական գործիչ, որպես մարդ, ով անտարբեր չէ ցավ ու կորուստ ապրած ժողովրդի ճակատագրի հանդեպ։ Նրա անունը Հայաստանում արտասանվում է հարգանքով և ջերմությամբ, իսկ կենսագրությունը օրինակ է այն բանի, թե ինչպես կարեկցանքը կարող է դառնալ քաղաքական արարք: