Ձայն, որը ճանաչում էին առաջին բառից՝ Արմեն Ջիգարխանյան

03 Հոկտեմբերի 2025, 22:00

Հայեր

Արմեն Ջիգարխանյան — անուն, որը դարձավ թատերական խարիզմայի, աշխատասիրության և մշակութային կամրջաշինության հոմանիշ։ Նրա կենսագրությունն արտիստի ճանապարհն է․ նա հաղթահարեց անձնական ու մասնագիտական փորձություններ՝ լեգենդ դառնալու համար։

Ծնվել է 1935 թ․ հոկտեմբերի 3-ին, Երևանում։ Հայրը հեռացել է ընտանիքից, երբ Արմենը մեկ ամսական էր, և նրա դաստիարակությամբ զբաղվել է խորթ հայրը։ Մայրը աշխատել է Հայկական ԽՍՀ-ի Նախարարների խորհրդում և որդու մեջ սերմանել է սեր դեպի թատրոնը։ Դպրոցն ավարտելուց հետո Ջիգարխանյանը մեկնել է Մոսկվա՝ երազելով սովորել Ռուսաստանի թատերական արվեստի համալսարանում, սակայն մերժվել է արտասանության պատճառով։ Նա վերադարձել է Երևան, աշխատանքի անցել «Արմենֆիլմ»-ում՝ որպես օպերատորի օգնական, և ընդունվել է գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտ։

Արդեն երկրորդ կուրսում սկսել է հանդես գալ Երևանի ռուսական դրամատիկական թատրոնում, որտեղ աշխատել է ավելի քան 10 տարի։ 1967 թ․ տեղափոխվել է Մոսկվա, աշխատել «Լենկոմ»-ում, այնուհետև՝ Մայակովսկու անվան թատրոնում։ Կինոյում դեբյուտը կայացել է 1959 թ․, իսկ համամիութենական ճանաչում բերել է «Բարև, ես եմ» ֆիլմը (1965 թ․)։ 1970–80-ականներին նկարահանվել է կուլտային ֆիլմերում՝ «Բարև Ձեզ, ես Ձեր մորաքույրն եմ», «Շունը դեզի վրա», «Հանդիպման վայրը փոխել չի կարելի», «Թեհրան-43»։

1996 թ․ հիմնադրել է սեփական թատրոնը՝ Մոսկվայի դրամատիկական թատրոնը։ Նա ոչ միայն եղել է գեղարվեստական ղեկավար, այլև մանկավարժ, ով դաստիարակել է դերասանների մի ամբողջ սերունդ։

Հետաքրքիր փաստեր – Ներառվել է Գինեսի ռեկորդների գրքում՝ որպես հետխորհրդային տարածքի ամենաշատ նկարահանված դերասան՝ ավելի քան 300 դեր։ – Խաղացել է ինչպես հայկական, այնպես էլ ռուսական թատրոնում՝ պահպանելով մշակութային կապերը։ – Երկար ժամանակ ապրել է հանրակացարանում՝ չնայած համբավին։ – Հնչյունավորել է մուլտֆիլմերի կերպարներ, այդ թվում՝ Սքարին՝ «Առյուծ արքան» մուլտֆիլմի հայերեն տարբերակում։

Կյանքից հեռացել է 2020 թ․ նոյեմբերի 14-ին։ Նրա արվեստը կամուրջ է դարաշրջանների, մշակույթների և սրտերի միջև։ Ջիգարխանյանը մնաց հիշողության մեջ որպես մարդ, ում համար բեմը ոչ թե մասնագիտություն էր, այլ՝ ճակատագիր։