Էրդողանն արդեն շփվում է հայ հասարակության հետ

(Պատմաբանների հանձնաժողովը քննարկելու է ոչ թե ցեղասպանության փաստը, այլ Հայաստանի Հանրապետության գոյության օրինականությունը)

Քաղաքագետ Բենիամին Մաթևոսյանը Alpha News-ի եթերում «Վերնագիր» հեղինակային հաղորդման ընթացքում ներկայացրել է թեմայի շուրջ մասնագիտական վերլուծություն, որում մասնավորապես ասվում է․

«Ցավոք սրտի, մենք սովոր ենք մի շարք քաղաքական ու աշխարհաքաղաքական գործընթացներ ու երեւույթներ շատ մակերեսային ընկալել։ Եթե այսօր Հայաստանում ասենք, որ ցանկացած պետություն ունի ոչ միայն ֆիզիկական սահմաններ, որոնք հնարավոր է մատնանշել կոնկրետ աշխարհագրական և քաղաքական քարտեզի վրա, այլև ունի ռազմավարական սահմաններ, ապա շատ, այդ թվում՝նաև քաղաքականությամբ ակտիվորեն զբաղվող գործիչների համար, այս սահմանումն ավելի շատ հարցեր կառաջացնի, քան պետք է:

Եթե փորձենք տալ այս հասկացության հնարավորինս հակիրճ սահմանումը, ապա ռազմավարական սահմանները կոնկրետ պետության ազդեցության գոտին են․ քաղաքական, տնտեսական և ռազմական ազդեցության գոտի: Ռազմավարական սահմանները հաճախ ոչ այլ ինչ են, քան երկրի խորը էշելոնացված անվտանգության համակարգ:

Իսկ պաշտպանական համակարգի մասին խոսելիս միշտ չէ, որ խոսքը ֆիզիկական խրամատների մասին է այս կամ այն երկրների զորքերի շփման գոտում։ Այս պաշտպանական համակարգը ներառում է նաև քաղաքական, դիվանագիտական և տնտեսական կապիտալը։ Հարաբերությունների այնպիսի համակարգ կառուցելու ունակություն, որը թույլ է տալիս շրջապատված լինելով ագրեսիվ հարևաններով՝ հավասարակշռել ռազմաքաղաքական բալանսը ռազմաքաղաքական դաշինքներ կառուցելու միջոցով։
Երկար տարիներ Հայաստանի ռազմավարական սահմաններն ունեին հետևյալ բաղադրիչները.

1. Արցախի հետ անվտանգության միասնական համակարգ.

2. Արտաքին քաղաքականություն՝ ուղղված Արցախի ձևավորված և գործող պետականության լեգիտիմացմանն ու միջազգային ճանաչմանը.

3. Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչմանն ուղղված արտաքին քաղաքականություն, ինչն իր հերթին հնարավորություն տվեց փնտրել և գտնել դաշնակիցներ և գործընկերներ աշխարհի տարբեր ծայրերում, որոնք պատրաստ էին համագործակցել այս հարցի համատեքստում (Ուրուգվայից մինչև Ֆրանսիա, Ռուսաստանից մինչև Արգենտինա).

4. Ռուսաստանի Դաշնության հետ ռազմավարական բնույթի դաշնակցային հարաբերություններ, որոնք հնարավորություն են տվել օգտվել ռուսական ռազմարդյունաբերական համալիրից, Ռուսաստանի աշխատաշուկայի և սպառման շուկայից.

5. Անդամակցություն ՀԱՊԿ-ին, որը երկար տասնամյակներ զսպող գործոն է հանդիսացել Ադրբեջանի և Թուրքիայի համար։

Այս բոլոր գործոնները միասին հնարավորություն տվեցին Հայաստանին կառուցել այնպիսի համակարգ, որը թույլ չէր տալիս ստեղծել մի իրավիճակ, երբ հայկական պետականությունը կարող է կասկածի տակ դրվել:

Ինչն իր հերթին նշանակում էր, որ այս համակարգի տարրերից որևէ մեկի մերժումը կխախտի Հայաստանի շուրջ ռազմավարական հավասարակշռությունը և կխախտի նրա ռազմավարական սահմանները, ինչը մեզ կմոտեցնի մի իրավիճակի, երբ Հայաստանի պետականությունը կարող է կասկածի տակ դրվել։
Այս ցուցակի մեծ մասն արդեն ոչնչացվել է և արվել է պաշտոնական Երևանի ձեռքով։ Ինչն իր հերթին թույլ է տալիս Հայաստանի Հանրապետության ռազմավարական հակառակորդներին մտածել հայկական պետականությունը լուծարելու մասին։ Հենց սրա մասին է ադրբեջանական «Արևմտյան Ադրբեջան» նախագիծը։
Սակայն վերջին օրերի իրողությունը վկայում է այն մասին, որ ՀՀ իշխանությունները՝ Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ, մտադիր չեն կանգ առնել արդեն իսկ արվածի վրա, իսկ ռազմավարական սահմանների, հայոց պետականության ռազմավարական հիմքերի ոչնչացումը շարունակվում է on-line տարբերակով։

Դրա դրսեւորումն այն է, որ ՀՀ իշխանությունների նախաձեռնությամբ ապրիլի 24-ի նախօրեին բարձրացվել է 1915-1923 թվականների Հայոց ցեղասպանության բոլոր զոհերի անուններն արձանագրելու հարցը։ Սա պարզ նախաձեռնություն չէ, որը կավարտվի նրանով, որ, ինչպես նախորդ անգամ («Ֆուտբոլային դիվանագիտության» ժամանակաշրջանում), Երևանն ու Անկարան համաձայնության կգան Հայոց ցեղասպանության փաստերն ուսումնասիրող պատմաբանների հանձնաժողովի ստեղծման շուրջ, այլ նախաձեռնություն, որի վերջնական արդյունքը լինելու է այն՝ քննարկվելու է ժամանակակից հայկական պետության գոյության հիմքերի օրինականությունը, որը Անկարայի կարծիքով, ստեղծվել է անօրինական և ոչ լեգիտիմ, ստեղծվել է այն բանի արդյունքում, որ «տարածաշրջանից դուրս Ռուսաստանի կողմից»՝ միջամտելու Անդրկովկասի իրողություններին՝ ինչպես 1828 թվականին, այնպես էլ 1920-ական թթ.:

Եվ այսօր, երբ հեռուստացույցի էկրանին, սմարթֆոնների ու պլանշետների էկրաններից տեսնում եք քարոզիչների, որոնք ապացուցում են ձեզ, որ պատմաբանների հանձնաժողովի ստեղծումը, Հայոց ցեղասպանության ժամանակ սպանվածների ցուցակների ստեղծումը, Ցեղասպանության միջազգային ճանաչման պահանջից հրաժարվելը տարածաշրջանի երկրների հետ խաղաղ գոյության միջոց է, իմացեք, թե ինչ է ձեզ հետ խոսում Թուրքիայի նախագահ Էրդողանը: Նա վաղուց անմիջական շփում ունի հայ հասարակության հետ և նրան է հրամցնում ադրբեջանական և թուրքական նարատիվները։

Մտածե՛ք այդ մասին…»։