Ի՞նչ խնդիր կարող է լուծել 2% հետվճարը, երբ միայն հացը թանկացել է 3.5%-ով
07 Նոյեմբերի 2025, 18:00
Հետզհետե ավելի է բարդանում շարքային քաղաքացուն համոզելը, թե ինքն ավելի լավ է ապրում:
Հայաստանի պաշտոնական վիճակագրությունը սպառողական գների ընթացիկ տվյալներն է հրապարկել՝ պաշտոնապես արձանագրելով այն իրավիճակը, որն զգում ենք յուրաքանչյուրս առօրյայում: Ճիշտ է, որ գնաճը սահմանված թիրախի շրջանակում է՝ 3,7%, թվում է, թե խնդիր չկա, մինչդեռ այդ 3,7 % միջինացված ինդեքսը որոշվում է բազմաթիվ ապրանք/ծառայությունների գների հիման վրա, որոնցում կան առաջին անհրաժեշտության ապրանք, սննդամթերք՝ ավելի մեծ թանկացումներով:
Իսկ ի՞նչ ունենք առաջին անհրաժեշտության ապրանք/ծառայությունների պարագայում:
Սննդամթերքն, օրինակ թանկացել է ոչ թե միջինացված ցուցանիշի՝ 3,7 %-ի չափով, այլ՝ 5.6%-ով, խմիչք/ծխախոտը՝ 6.8 %, առողջապահական, կրթական և տրանսպորտի ծառայությունները՝ համապատասխանաբար 3,5 %, 8,3% և 4,9%-ով:
Նշված յուրաքանչյուր ապրանքախումբ, իր հերթին, մանրամասն ուսումնասիրման արդյունքում ավելի դժվար իրավիճակի մասին է վկայում:
Դիտարկենք սննդամթերքի օրինակով․ օրինակ՝ հացը թանկացել է 3,5 %-ով, ալյուրը՝ 6%-ով, մակարոնեղենը՝ 8,2%-ով, բուսայուղը՝ 18,6%-ով, կարագը՝ 12,3%-ով: Թանկացել է կաթնամթերքը, միրգ/բանջարեղենը, մսամթերքը:
Եվ այն պարագայում, երբ ունենք բուսայուղի գրեթե 19 տոկոսանոց կամ մսի 3,5 տոկոսանոց թանկացում, օբյեկտիվ չէ՞ արդյոք պնդումը, որ միջինացված 3,7 % սպառողական գների ինդեքսը չի բնութագրում թանկացումների իրական պատկերը:
Թանկացումների դեմ պայքարի օրինակելի մեխանիզմներից է եկամուտների ինեքսացիան. իրակա՛ն և որ ամենակարևորն է՝ համարժե՛ք ինդեքսացիան:
Խոսելով 2026թ-ից սպասվող ներդրվող անկանխիկ առևտրից 2 % հետվճարի համակարգի մասին՝ նախ նշենք, որ չունենք միտում որևէ կերպ թերագնահատելու այդ 2%-ի խիստ կարիքը մեր բնակչության համար և դա ևս բարեկեցության իրական ցուցիչի մասին է խոսում: Բայց յուրաքանչյուրն իր համար, իր գնումներից ելնելով կարող է պարզ հաշվարկ կատարել՝ նորից նայելով սննդամթերքի գներին, որքա՞ն և ի՞նչ խնդիր է լուծելու այդ հետվճարը, իհարկե բացի սպասվող ընտրություններին ընդառաջ քարոզչական խնդիրներից:
Հիմա եթերում
