Իրանը ստիպված է հաշվի առնել ԱՄՆ-ի կողմից կոշտ քայլերի սցենարը. Ադլան Մարգոև

Իրանագետ, Մոսկվայի Միջազգային հարաբերությունների պետական ինստիտուտի խորհրդատվական գործակալության փորձագետ Ադլան Մարգոևը Alpha News-ի հետ զրույցում պատմել է, թե ինչ կարելի է ակնկալել Իրանի և ԱՄՆ-ի միջև բանակցային գործընթացից, ինչպես կարող է դա անդրադառնալ Հարավային Կովկասի տարածաշրջանի վրա:

«Երբ բանակցային գործընթացի մասնակիցներից ստացվող առաջնային տեղեկատվությունը քիչ է, միանգամից ենթադրությունների և մեկնաբանությունների մեծ դաշտ է առաջանում այն մասին, թե ինչու են հետաձգվում բանակցությունները, ինչու են պայթյուններ տեղի ունենում, ովքեր կարող են կանգնած լինել դրա հետևում և այլն։ Բայց ես կփորձեի զերծ մնալ նման շահարկումներից և կասեի, որ Թրամփի վարչակազմը շատ բարձր նշաձող է սահմանել, և այժմ վարչակազմի ներսում պայմանականորեն մտքի երկու դպրոց կա: Առաջինը կանգնած է արագ և իրատեսական համաձայնագիր կնքելու վրա, որը հիմնականում կենտրոնանում է Իրանի միջուկային ծրագրի վրա և շատ առումներով կրկնում է միջուկային գործարքը, որից իրենք են դուրս եկել: Իսկ երկրորդն ավելի կոշտ է, այն առավելագույն զիջումներ է պահանջում Իրանից, ինչին ԻԻՀ-ը չի կարող դիմել: Ուստի կհետևենք՝ ինչպես կզարգանա ներքին ամերիկյան դինամիկան»,- ասել է Մարգոևը:

Փորձագետի կարծիքով՝ Իրանը պետք է հաշվի առնի ԱՄՆ-ի կողմից կոշտ քայլերի սցենարը:

«Իրանում ստիպված են հաշվի առնել այդ սցենարը, նույնիսկ եթե այն բլեֆ է թվում։ Ինչո՞ւ, քանի որ, մի կողմից, մենք Թրամփի հրապարակային հայտարարություններից տեսնում և լսում ենք, որ Իրանի հետ պատերազմն իր առաջնահերթությունը չէ, և նա իսկապես չէր ցանկանա գնալ այդ սցենարով։ Իսկ մյուս կողմից, Թրամփը հազվադեպ է հրաժարվում ուժի կիրառումից այն պահին, երբ կարծում է, որ դա լավագույն որոշումն է կամ, օրինակ, կարող է լիազորել ուժի կիրառումն իր դաշնակիցներին:

Առայժմ նկատում ենք, որ ԱՄՆ-ը սահմանափակում է Իսրայելի ռազմական գործողությունները միայն Իրանի նկատմամբ։ Բայց եթե հանենք այդ սահմանափակումը, ապա Իսրայելի կողմից լիակատար պատրաստակամություն ենք տեսնում։ Իսրայելն Իրանի նկատմամբ ուժ կիրառելու բավականին մեծ պատրաստակամություն ունի, և այստեղ ավելի սպեկուլյատիվ հարց է առաջանում, թե ինչպես է զարգանալու ուժի կիրառման սցենարը, և արդյոք կողմերը կկարողանան կանգ առնել առաջին փուլից հետո, թե կգնան լայնածավալ հակամարտության: Միջուկային զսպման և, ընդհանուր առմամբ, միջուկային էսկալացիայի չհասած հակամարտությունների մասնագետները նախընտրում են ընդհանրապես չնայել այդ ուղղությամբ և ասել, որ չգիտեն այն շեմը, թե որտեղ կողմերը կկարողանան կանգ առնել: Եվ ավելի լավ կլիներ կանխել էսկալացիայի հենց առաջին փուլը, որպեսզի չմտածենք այն մասին, թե ինչ թվով զոհեր կարժենա հերթական փուլը և որտեղ կավարտվի: Ուստի, նույնիսկ եթե տեխնիկապես հնարավոր է հարվածների փոխանակում, և դրանից հետո ոչինչ տեղի չի ունենա, և Մերձավոր Արևելքում մեծ պատերազմի վտանգը հավասարեցվի, մենք, այնուամենայնիվ, պետք է հանրությանը զգուշացնենք, որ Իրանի և Իսրայելի միջև բռնության ցանկացած փուլ պոտենցիալ վտանգավոր է ողջ տարածաշրջանի համար և ցանկալի է խուսափել դրանից»,- ասել է Մարգոևը:

Ինչ վերաբերում է նրան, թե ԱՄՆ-Իրան բանակցությունների զարգացումն ինչպես կանդրադառնա Հարավային Կովկասի տարածաշրջանի վրա, ապա իրանագետի խոսքով՝ դա կարող է հանգեցնել տարածաշրջանային անկայունության:

«Քաղաքական տեսանկյունից դա կարող է հանգեցնել ինչ-որ անկայունության Անդրկովկասում, Կենտրոնական Ասիայում և Ռուսաստանի որոշ մահմեդական շրջաններում: Չափազանց բազմագործոն վերլուծությունը պահանջում է մեծ հավաքական քննարկում այն մասին, թե ինչի կարող է դա հանգեցնել: Թրամփի առաջին վարչակազմի օրոք այս կամ այն կերպ հնարավոր եղավ խուսափել պատերազմից, բայց առանց գործարքի հնարավոր էր գոյատևել: Թրամփի երկրորդ վարչակազմը տեղ չի տալիս պարզապես նստելու և սպասելու համար»,- նշել է Մարգոևը:

Նրա խոսքով՝ ընդհանուր առմամբ, Անդրկովկասում միայն ուրախ կլինեն, եթե իրենց պոտենցիալ սպառնալիքների օրակարգից հանվի իրանական միջուկային ծրագրի շուրջ հարցը:

«Բոլորի համար ավելի հանգիստ կլինի, որ այդ հարցը լուծվի։ Մենք տեսնում ենք, որ չնայած Բաքվի և Թեհրանի միջև վերջին լարվածությանը, ԻԻՀ նախագահի վերջին այցը Բաքու նույնպես համագործակցության մի շարք հնարավորություններ է բացում»,- եզրափակել է իրանագետը: